(၃) “စာခ်က်င့္စဥ္”
(ဆရာေတာ္ဦး၀ီရသူ၏ ႏွစ္သစ္ကူး အထူးလက္ေဆာင္)
မနက္အိပ္ရာထမွ အစိေႏၲယ်ဘုရားရွိခိုးရြတ္ဆိုပူေဇာ္ၿပီး ေမတၱာပို႔ၿပီးသည့္အခါ စာဝါခ်ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ရပါသည္။ မနက္ ၉း၃၀ နာရီမွာ အ႒သာလိနီစာဝါ ပို႔ခ်ရပါသည္။ စာခ်တန္းစာဝါျဖစ္ၿပီး စာဝါပို႔ခ်ဖုိ႔အတြက္ အ႒ကထာစာအုပ္၊ ျပည္နိသ်စာအုပ္ႏွင့္ ဝါက်ဥယ်ာဥ္၊ မ႑ဳိင္ႏွင့္ လက္ေရးမူမွတ္စုစာအုပ္မ်ား ၾကည့္ရႈရပါသည္။ မွတ္စုသီးျခားထုတ္ႏႈတ္ထားျခင္းမရွိပါ။ မိမိရရွိထားေသာ နည္းနာနိသ်မ်ားႏွင့္ တုိက္ဆုိင္ညႇိၾကည့္ကာ အျဖစ္သင့္ဆံုး အေျဖတစ္ခုရေအာင္ ထုတ္ေပးသည့္နည္းကို ပုိ႔ခ်ေပးပါသည္။
ေန႔စဥ္ ဝါက်အတြက္ မိနစ္ ၅၀ခန္႔ပို႔ခ်ကာ နိပါတ္(၁၀)အတြက္ ပ႒ာန္းပစၥည္းၿပဳိင္နည္းကို ဆယ္မိနစ္ခန္႔ ပို႔ခ်ေပးပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ အ႒သာလိနီသမားမ်ားသည္ ပ႒ာန္းပစၥည္းၿပဳိင္ကို ေၾကာက္ၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။ စာေရးသူ က်မ္းမၿပီးခင္ စာခ်ဘုန္းႀကီးဘဝမွာ အ႒သာလိနီေလ့က်င့္ခန္းစာေမးပြဲမ်ား က်င္းပေပးခဲ့ရပါသည္။ လျပည့္လကြယ္ေန႔မ်ားမွာ ေမးခြန္းထုတ္ျခင္း၊ စာစစ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေပးရသည့္အခါ နံပါတ္(၁၀) ပစၥည္းၿပဳိင္မွာ အားနည္းတတ္ၾကသည္ကို ေတြ႔ခဲ့ရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ အခ်ဳိ႕စာသင္သားမ်ားဆိုလွ်င္ စာေရးသူတုိ႔ထက္ သိကၡာဝါႀကီးေနတတ္ၾကသလို ႏွစ္က်မ္းစြဲထားသူမ်ား ျဖစ္ေနၾကသည္ကိုလည္း ေတြ႔ရပါသည္။ အ႒သာလိနီတစ္က်မ္းတည္းသာ က်န္ေတာ့ေသာ္လည္း ပ႒ာန္းပစၥည္းၿပဳိင္ဆိုလွ်င္ နံၾကားေထာက္ၿပီး ရမ္းသမ္းေျဖတတ္ၾကေပသည္။ ထိုသို႔ေသာအားနည္းခ်က္ကို ျဖည့္ေပးသည့္အေနျဖင့္ ေန႔စဥ္ ဆယ္မိနစ္ခန္႔ ပ႒ာန္းပစၥည္းၿပဳိင္ ပို႔ခ်ေပးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ပ႒ာန္းပစၥည္းၿပဳိင္အတြက္ စာခ်သည့္အခါ မစိုးရိမ္တုိက္ႀကီးမ်ား၏ ဖခင္ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ အဂၢါဘိဓဇ မစုိးရိမ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ပ႒ာန္းႏွစ္ခ်က္စုမူကို လက္ကိုင္ထားကာ ပို႔ခ်ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အင္မတန္ လြယ္ကူပါသည္။ ပ႒ာန္းပို႔ခ်ရျခင္း၏ အျခားေသာအေၾကာင္းတစ္ခ်က္မွာ စာခ်တန္းအတြက္ ပ႒ာန္းစာဝါကို သီးသန္႔ပို႔ခ်ေပးသူ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ထုိသို႔ ပ႒ာန္းပစၥည္းၿပဳိင္ကို ေန႔စဥ္ပို႔ခ်ေပးျခင္းျဖင့္ တစ္စံုတစ္ခုေသာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိသည္ဟု ဆိုရေပမည္။ စာေရးသူတို႔ မစုိးရိမ္တိုက္သစ္မွ စာခ်တန္း ပထမ(အဂၢမဟာအေက်ာ္ဘြဲ႔) ရရွိခဲ့ေသာ ဦးပဥၥင္းတစ္ပါးက ၎၏ဂုဏ္ျပဳပြဲအထူးထုတ္မဂၢဇင္းတြင္ စာေရးသူ၏ စာဝါလုိက္ရသည္မွာ ေပ်ာ္ရႊင္ရေၾကာင္း၊ ပ႒ာန္းေန႔စဥ္ပို႔ခ်ေပးသည့္အတြက္ နားလည္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ ပ႒ာန္းကို စိတ္ဝင္စားသျဖင့္ စာဝါလုိက္ေနတာ ေပ်ာ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။
စာေရးသူ စာဝါခ်လွ်င္ တိုင္းေရးျပည္ေရး ႏိုင္ငံေရး အမ်ဳိးသားေရး စသည့္ စာဝါျပင္ပစကားမ်ား လံုးဝ မေျပာပါ။ အေရးႀကဳံ၍ ၾသဝါဒေပးလွ်င္လည္း အဘိဓမၼာ အနက္အဓိပၸါယ္မ်ားသာ ရွင္းလင္းဖြင့္ဆို၍ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာအေတြးအေခၚမ်ားကို ပို႔ခ်တတ္ပါသည္။ ဥပမာ- ကရုဏာ၏ အဖြင့္၌ ပရဒုကၡာပနယနာကာရလကၡဏာ- သူတစ္ပါးဒုကၡကို ဖယ္ရွားလိုျခင္းလကၡဏာ၏ ဆိုလိုရင္းကို ခရီးသြားအေတြ႔အႀကဳံ ဘဝအေတြ႔အႀကဳံမ်ားျဖင့္ သာဓကမ်ားစြာ ျဖစ္ရပ္မ်ားစြာကို နမူနာတစ္ရပ္အျဖစ္ ေျပာျပျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္ပါသည္။
စာေရးသူ၏စာဝါကို ႏိုင္ငံျခားရုပ္သံသတင္းဌာနေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေလ့လာရိုက္ကူးၾကတတ္ေပသည္။ ၎တုိ႔က စာဝါခ်ရင္း အမ်ဳိးသားေရးအေတြးအေခၚမ်ား ရုိက္သြင္းသည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆထားပုံ ရပါသည္။ WML(ကမၻာ့မူဆလင္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္)အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖစ္ေသာ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်မွ မူဆလင္အႀကီးအကဲမ်ား လာစဥ္ကလည္း စာဝါပို႔ခ်ခ်ိန္ထိ ေစာင့္ဆုိင္းကာ တစ္နာရီျပည့္ေအာင္ နားေထာင္သြားခဲ့ၾကပါသည္။
စာေရးသူသည္ အလုပ္ကို သူ႔အကန္႔ႏွင့္သူ ခြဲျခားထားပါသည္။ အမ်ဳိးသားေရးက သက္သက္၊ စာဝါက သက္သက္၊ ပရဟိတက သက္သက္၊ ပညာေရးက သက္သက္ လံုးဝ အေရာယွက္မခံပါ။
ပရိယတၱိသံဃာမ်ားႏွင့္ ပညာေရးဝန္ထမ္းမ်ား မတူညီသည့္အခ်က္တစ္ခု ရွိပါသည္။ ၎မွာ သံဃာမ်ားက ဥပုသ္ေန႔တစ္ရက္သာ စာဝါရပ္နား၍ ဆရာ ဆရာမမ်ားက စေန တနဂၤေႏြ ႏွစ္ရက္ ေက်ာင္းပိတ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူသည္ ဥပုသ္ေန႔မဟုတ္ဘဲ စာဝါပိတ္တာ မႏွစ္ၿမဳိ႕ပါ။ စာေရးသူ စာသင္သားတစ္သက္မွာလည္း ဥပုသ္ေန႔တစ္ရက္သာ စာဝါပိတ္တာ ႀကဳံဖူးပါသည္။ စာေရးသူ ျမစ္ဆံုေတာရမွ ျပန္ေရာက္လာ၍ စာဝါခ်သည့္အခါ အဖိတ္ေန႔မွာ စာဝါပိတ္သည္ကို ေတြ႔လုိက္ရပါသည္။ စာဝါခ်ဖို႔သြားသည့္အခါ သံဃာမ်ားကို မေတြ႔ရ၍ ေမးၾကည့္မွ အဖိတ္ေန႔တုိင္း ေက်ာင္းသန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရေသာေၾကာင့္ စာဝါမလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။ မစုိးရိမ္တုိက္သစ္မွာ အဖိတ္ေန႔တုိင္း ေက်ာင္းသန္႔ရွင္းေရးလုပ္ၾကသည္မွာ အစဥ္အလာျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ စာဝါၿပီးမွ လုပ္ၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အပတ္စဥ္ အလွည့္က်စနစ္ျဖင့္ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ၾကေသာေၾကာင့္ နာရီဝက္ဆိုလွ်င္ အားလံုးၿပီးစီးသြားၾကပါသည္။ သန္႔ရွင္းေရးကိုအခြင့္ေကာင္းယူ၍ စာဝါမလိုက္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရပါသည္။ တပည့္က ဆရာကို စာဝါပိတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ခံစားမိလုိက္ပါသည္။ အနာဂတ္သာသနာအတြက္ ပူပင္စရာတစ္ရပ္ ျဖစ္ခဲ့ပါေလသည္။ သုိ႔ေသာ္ စာေရးသူက အဖိတ္ေန႔ဆိုၿပီး စာဝါပိတ္မေပးပါ။ မလာၾကလွ်င္လည္း လာၾကသူႏွင့္ပင္ ပို႔ခ်မည္ဟု ခံယူထားကာ အဖိတ္ေန႔မွာလည္း စာဝါပို႔ခ်ပါသည္။ သံဃာေလးရာေက်ာ္ တက္ၾကေသာစာဝါ၌ သံဃာႏွစ္ဆယ္သံုးဆယ္သာ အဖိတ္ေန႔မွာ ေတြ႔ရတတ္ပါသည္။ မစိုးရိမ္ေရွ႕ေရးအတြက္ စိတ္မေအးစရာတစ္ခုပင္။
စာေရးသူ စာဝါပ်က္ခဲပါသည္။ ငယ္စဥ္ကတည္းက စာဝါကိုတန္ဖိုးထားျခင္းေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ မစုိးရိမ္တုိက္သစ္ ပဌမမဟာနာယကဆရာေတာ္ႀကီး ဘဒၵႏၲသိရိႏၵာဘိဓဇ၏ ၾသဝါဒကို လက္ခံယုံၾကည္ေသာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ၾသဝါဒမွာ “စာသင္သား စာဝါပ်က္ရင္ တစ္ပါးတည္းပ်က္တာ။ စာခ်ဘုန္းႀကီးစာဝါပ်က္ရင္ သံဃာအားလံုး ပ်က္ကုန္တာ”ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဝါပုံမွန္ပို႔ခ်ပါသည္။ သာမန္ဖ်ားနာရံုျဖင့္ စာဝါမနားပါ။ ဧည့္သည္ အာဂႏၲဳေရာက္ေနလွ်င္လည္း စာဝါမနားပါ။ သြားစရာရွိလွ်င္လည္း စာဝါအမီ ျပန္လာျခင္း၊ စာဝါၿပီးမွ သြားျခင္းမ်ဳိးသာ ျပဳလုပ္ပါသည္။
ေဖ့စ္ဘုတ္ေပၚမွ တရားပြဲသတင္းမ်ားကိုၾကည့္၍ စာေရးသူ စာဝါမမွန္ဘူးဟု ထင္ၾကသူအခ်ဳိ႕ရွိပါသည္။ ဝါတြင္းကာလမွာ ညအိပ္သြားရမည့္ တရားပြဲမ်ား လက္မခံပါ။ ညေနစာဝါၿပီးမွသြားလွ်င္ ညတရားပြဲအခ်ိန္မီႏိုင္သည့္ အနီးဝန္းက်င္တရားပြဲမ်ားသာ လက္ခံပါသည္။ ရန္ကုန္ႏွင့္ ဧရာဝတီလို တရားပြဲမ်ားဆိုလွ်င္ အဖိတ္ေန႔မ်ဳိးကိုသာ ေရြးခ်ယ္ေပးတတ္ေလ့ရွိပါသည္။ ေဟာေျပာပြဲလို အစည္းေဝးလို အေရးႀကီးခရီးသြားရမည္ဆိုလွ်င္လည္း ႀကဳိတင္၍ ေၾကညာထားပါသည္။ စာဝါခ်မည္ထင္ၿပီး အေဝးမွ တကူးတကလာ၍ စာဝါလိုက္ေသာ္လည္း စာဝါပိတ္သည္ဟုဆိုေသာေၾကာင့္ ျပန္လာရသည္ဆိုသည့္အျဖစ္မ်ဳိးဆိုလွ်င္ စာခ်ဆရာအေပၚ ယံုၾကည္မႈနည္းသြားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ရပ္ေဝးစာလုိက္သံဃာအေပၚ စာနာေသာေၾကာင့္ စာဝါမပို႔ခ်ျဖစ္သည့္ရက္ကို္ ႀကဳိတင္အသိေပးထားျခင္းျဖစ္၏ ဟူလိုေသာ္။
အ႒သာလိနီစာဝါခ်သည့္အခါ ဓမၼမဟိဒၶိေက်ာင္းေတာ္ႀကီး၏ အေပၚဆံုးထပ္ထိ သြားရပါသည္။ တစ္မိနစ္ ႏွစ္မိနစ္ခန္႔ စာဝါေနာက္က်ေနလွ်င္ ဓာတ္ေလွကားျဖင့္ တက္ပါသည္။ အခ်ိန္မီေရာက္လွ်င္ ေလွကားထစ္မွ တက္ပါသည္။ စာဝါခ်ဖို႔ သဟာယေက်ာင္းမွ ထြက္ခြာသည့္အခ်ိန္မွ စာဝါခ်ဖို႔ထုိင္သည့္အခ်ိန္ထိ နေမာေတဂါထာ ရြတ္ဆိုပူေဇာ္ပါသည္။ စာဝါမွျပန္လာလွ်င္လည္း ေက်ာင္းေရာက္သည္အထိ နေမာေတဂါထာ ရြတ္ဆိုပူေဇာ္ပါသည္။ စာခ်လွ်င္လည္း ေန႔စဥ္ နေမာတႆ သံုးႀကိမ္ရြတ္ဆို၍ စာဝါဖြင့္ပါသည္။ ရုပ္ပြားေတာ္ကို ဦးသံုးႀကိမ္ခ်ပူေဇာ္ၿပီးမွ စာဝါပို႔ခ်ပါသည္။
စာၾကည့္သည္။ စာႀကံသည္။ စာေတြးသည္။ စာခ်သည္။ ဘုရားရွိခိုးသည္။ နေမာတႆရြတ္ဆိုသည္။ အသြားအျပန္ ေျခလွမ္းတုိင္းေျခလွမ္းတုိင္း နေမာေတဂါထာ ရြတ္ဆိုသည္။ စာမခ်မီ၊ စာခ်စဥ္ႏွင့္ စာခ်အၿပီး ကာလသံုးပါး ခဏတၱယတုိင္းမွာ ကုသိုလ္တရားမ်ားျဖင့္ ႏွလံုးသားကို ထံုမႊမ္းထားပါသည္။
စာခ်က်င့္စဥ္ ၿပီးပါၿပီ။
ဝီရသူ(မစိုးရိမ္)
10.4.2020
ကမ္ဘာကျော်ဆရာတော်၏ ကမ္ဘာမကျော်သော အတွေးအခေါ်များ (၃)
“စာချကျင့်စဉ်”
(ဆရာတော်ဦးဝီရသူ၏ နှစ်သစ်ကူး အထူးလက်ဆောင်)
မနက်အိပ်ရာထမှ အစိန္တေယျဘုရားရှိခိုးရွတ်ဆိုပူဇော်ပြီး မေတ္တာပို့ပြီးသည့်အခါ စာဝါချဖို့ ပြင်ဆင်ရပါသည်။ မနက် ၉း၃၀ နာရီမှာ အဋ္ဌသာလိနီစာဝါ ပို့ချရပါသည်။ စာချတန်းစာဝါဖြစ်ပြီး စာဝါပို့ချဖို့အတွက် အဋ္ဌကထာစာအုပ်၊ ပြည်နိသျစာအုပ်နှင့် ဝါကျဥယျာဉ်၊ မဏ္ဍိုင်နှင့် လက်ရေးမူမှတ်စုစာအုပ်များ ကြည့်ရှုရပါသည်။ မှတ်စုသီးခြားထုတ်နှုတ်ထားခြင်းမရှိပါ။ မိမိရရှိထားသော နည်းနာနိသျများနှင့် တိုက်ဆိုင်ညှိကြည့်ကာ အဖြစ်သင့်ဆုံး အဖြေတစ်ခုရအောင် ထုတ်ပေးသည့်နည်းကို ပို့ချပေးပါသည်။
နေ့စဉ် ဝါကျအတွက် မိနစ် ၅၀ခန့်ပို့ချကာ နိပါတ်(၁၀)အတွက် ပဋ္ဌာန်းပစ္စည်းပြိုင်နည်းကို ဆယ်မိနစ်ခန့် ပို့ချပေးပါသည်။ အကြောင်းမှာ အဋ္ဌသာလိနီသမားများသည် ပဋ္ဌာန်းပစ္စည်းပြိုင်ကို ကြောက်ကြသောကြောင့်ဖြစ်၏။ စာရေးသူ ကျမ်းမပြီးခင် စာချဘုန်းကြီးဘဝမှာ အဋ္ဌသာလိနီလေ့ကျင့်ခန်းစာမေးပွဲများ ကျင်းပပေးခဲ့ရပါသည်။ လပြည့်လကွယ်နေ့များမှာ မေးခွန်းထုတ်ခြင်း၊ စာစစ်ခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးရသည့်အခါ နံပါတ်(၁၀) ပစ္စည်းပြိုင်မှာ အားနည်းတတ်ကြသည်ကို တွေ့ခဲ့ရသောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ အချို့စာသင်သားများဆိုလျှင် စာရေးသူတို့ထက် သိက္ခာဝါကြီးနေတတ်ကြသလို နှစ်ကျမ်းစွဲထားသူများ ဖြစ်နေကြသည်ကိုလည်း တွေ့ရပါသည်။ အဋ္ဌသာလိနီတစ်ကျမ်းတည်းသာ ကျန်တော့သော်လည်း ပဋ္ဌာန်းပစ္စည်းပြိုင်ဆိုလျှင် နံကြားထောက်ပြီး ရမ်းသမ်းဖြေတတ်ကြပေသည်။ ထိုသို့သောအားနည်းချက်ကို ဖြည့်ပေးသည့်အနေဖြင့် နေ့စဉ် ဆယ်မိနစ်ခန့် ပဋ္ဌာန်းပစ္စည်းပြိုင် ပို့ချပေးခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
ပဋ္ဌာန်းပစ္စည်းပြိုင်အတွက် စာချသည့်အခါ မစိုးရိမ်တိုက်ကြီးများ၏ ဖခင် ကျေးဇူးတော်ရှင် အဂ္ဂါဘိဓဇ မစိုးရိမ်ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ ပဋ္ဌာန်းနှစ်ချက်စုမူကို လက်ကိုင်ထားကာ ပို့ချခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အင်မတန် လွယ်ကူပါသည်။ ပဋ္ဌာန်းပို့ချရခြင်း၏ အခြားသောအကြောင်းတစ်ချက်မှာ စာချတန်းအတွက် ပဋ္ဌာန်းစာဝါကို သီးသန့်ပို့ချပေးသူ မရှိသောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။
ထိုသို့ ပဋ္ဌာန်းပစ္စည်းပြိုင်ကို နေ့စဉ်ပို့ချပေးခြင်းဖြင့် တစ်စုံတစ်ခုသော အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိသည်ဟု ဆိုရပေမည်။ စာရေးသူတို့ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်မှ စာချတန်း ပထမ(အဂ္ဂမဟာအကျော်ဘွဲ့) ရရှိခဲ့သော ဦးပဉ္စင်းတစ်ပါးက ၎င်း၏ဂုဏ်ပြုပွဲအထူးထုတ်မဂ္ဂဇင်းတွင် စာရေးသူ၏ စာဝါလိုက်ရသည်မှာ ပျော်ရွှင်ရကြောင်း၊ ပဋ္ဌာန်းနေ့စဉ်ပို့ချပေးသည့်အတွက် နားလည်ခဲ့ရကြောင်း၊ ပဋ္ဌာန်းကို စိတ်ဝင်စားသဖြင့် စာဝါလိုက်နေတာ ပျော်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရေးသားထားသည်ကို တွေ့ရပါသည်။
စာရေးသူ စာဝါချလျှင် တိုင်းရေးပြည်ရေး နိုင်ငံရေး အမျိုးသားရေး စသည့် စာဝါပြင်ပစကားများ လုံးဝ မပြောပါ။ အရေးကြုံ၍ သြဝါဒပေးလျှင်လည်း အဘိဓမ္မာ အနက်အဓိပ္ပါယ်များသာ ရှင်းလင်းဖွင့်ဆို၍ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအတွေးအခေါ်များကို ပို့ချတတ်ပါသည်။ ဥပမာ- ကရုဏာ၏ အဖွင့်၌ ပရဒုက္ခာပနယနာကာရလက္ခဏာ- သူတစ်ပါးဒုက္ခကို ဖယ်ရှားလိုခြင်းလက္ခဏာ၏ ဆိုလိုရင်းကို ခရီးသွားအတွေ့အကြုံ ဘဝအတွေ့အကြုံများဖြင့် သာဓကများစွာ ဖြစ်ရပ်များစွာကို နမူနာတစ်ရပ်အဖြစ် ပြောပြခြင်းမျိုး ဖြစ်ပါသည်။
စာရေးသူ၏စာဝါကို နိုင်ငံခြားရုပ်သံသတင်းဌာနတော်တော်များများ လေ့လာရိုက်ကူးကြတတ်ပေသည်။ ၎င်းတို့က စာဝါချရင်း အမျိုးသားရေးအတွေးအခေါ်များ ရိုက်သွင်းသည်ဟု ထင်မြင်ယူဆထားပုံ ရပါသည်။ WML(ကမ္ဘာ့မူဆလင်အဖွဲ့ချုပ်)အတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ ကိုယ်စားလှယ်များဖြစ်သော ဆော်ဒီအာရေဗျမှ မူဆလင်အကြီးအကဲများ လာစဉ်ကလည်း စာဝါပို့ချချိန်ထိ စောင့်ဆိုင်းကာ တစ်နာရီပြည့်အောင် နားထောင်သွားခဲ့ကြပါသည်။
စာရေးသူသည် အလုပ်ကို သူ့အကန့်နှင့်သူ ခွဲခြားထားပါသည်။ အမျိုးသားရေးက သက်သက်၊ စာဝါက သက်သက်၊ ပရဟိတက သက်သက်၊ ပညာရေးက သက်သက် လုံးဝ အရောယှက်မခံပါ။
ပရိယတ္တိသံဃာများနှင့် ပညာရေးဝန်ထမ်းများ မတူညီသည့်အချက်တစ်ခု ရှိပါသည်။ ၎င်းမှာ သံဃာများက ဥပုသ်နေ့တစ်ရက်သာ စာဝါရပ်နား၍ ဆရာ ဆရာမများက စနေ တနင်္ဂနွေ နှစ်ရက် ကျောင်းပိတ်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ စာရေးသူသည် ဥပုသ်နေ့မဟုတ်ဘဲ စာဝါပိတ်တာ မနှစ်မြို့ပါ။ စာရေးသူ စာသင်သားတစ်သက်မှာလည်း ဥပုသ်နေ့တစ်ရက်သာ စာဝါပိတ်တာ ကြုံဖူးပါသည်။ စာရေးသူ မြစ်ဆုံတောရမှ ပြန်ရောက်လာ၍ စာဝါချသည့်အခါ အဖိတ်နေ့မှာ စာဝါပိတ်သည်ကို တွေ့လိုက်ရပါသည်။ စာဝါချဖို့သွားသည့်အခါ သံဃာများကို မတွေ့ရ၍ မေးကြည့်မှ အဖိတ်နေ့တိုင်း ကျောင်းသန့်ရှင်းရေးလုပ်ရသောကြောင့် စာဝါမလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ မစိုးရိမ်တိုက်သစ်မှာ အဖိတ်နေ့တိုင်း ကျောင်းသန့်ရှင်းရေးလုပ်ကြသည်မှာ အစဉ်အလာဖြစ်ပါသည်။ သို့သော် စာဝါပြီးမှ လုပ်ကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အပတ်စဉ် အလှည့်ကျစနစ်ဖြင့် သန့်ရှင်းရေးလုပ်ကြသောကြောင့် နာရီဝက်ဆိုလျှင် အားလုံးပြီးစီးသွားကြပါသည်။ သန့်ရှင်းရေးကိုအခွင့်ကောင်းယူ၍ စာဝါမလိုက်ကြခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ စိတ်မကောင်းဖြစ်ရပါသည်။ တပည့်က ဆရာကို စာဝါပိတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ခံစားမိလိုက်ပါသည်။ အနာဂတ်သာသနာအတွက် ပူပင်စရာတစ်ရပ် ဖြစ်ခဲ့ပါလေသည်။ သို့သော် စာရေးသူက အဖိတ်နေ့ဆိုပြီး စာဝါပိတ်မပေးပါ။ မလာကြလျှင်လည်း လာကြသူနှင့်ပင် ပို့ချမည်ဟု ခံယူထားကာ အဖိတ်နေ့မှာလည်း စာဝါပို့ချပါသည်။ သံဃာလေးရာကျော် တက်ကြသောစာဝါ၌ သံဃာနှစ်ဆယ်သုံးဆယ်သာ အဖိတ်နေ့မှာ တွေ့ရတတ်ပါသည်။ မစိုးရိမ်ရှေ့ရေးအတွက် စိတ်မအေးစရာတစ်ခုပင်။
စာရေးသူ စာဝါပျက်ခဲပါသည်။ ငယ်စဉ်ကတည်းက စာဝါကိုတန်ဖိုးထားခြင်းကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ မစိုးရိမ်တိုက်သစ် ပဌမမဟာနာယကဆရာတော်ကြီး ဘဒ္ဒန္တသိရိန္ဒာဘိဓဇ၏ သြဝါဒကို လက်ခံယုံကြည်သောကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ဆရာတော်ကြီး၏ သြဝါဒမှာ “စာသင်သား စာဝါပျက်ရင် တစ်ပါးတည်းပျက်တာ။ စာချဘုန်းကြီးစာဝါပျက်ရင် သံဃာအားလုံး ပျက်ကုန်တာ”ဟူ၍ ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် စာဝါပုံမှန်ပို့ချပါသည်။ သာမန်ဖျားနာရုံဖြင့် စာဝါမနားပါ။ ဧည့်သည် အာဂန္တုရောက်နေလျှင်လည်း စာဝါမနားပါ။ သွားစရာရှိလျှင်လည်း စာဝါအမီ ပြန်လာခြင်း၊ စာဝါပြီးမှ သွားခြင်းမျိုးသာ ပြုလုပ်ပါသည်။
ဖေ့စ်ဘုတ်ပေါ်မှ တရားပွဲသတင်းများကိုကြည့်၍ စာရေးသူ စာဝါမမှန်ဘူးဟု ထင်ကြသူအချို့ရှိပါသည်။ ဝါတွင်းကာလမှာ ညအိပ်သွားရမည့် တရားပွဲများ လက်မခံပါ။ ညနေစာဝါပြီးမှသွားလျှင် ညတရားပွဲအချိန်မီနိုင်သည့် အနီးဝန်းကျင်တရားပွဲများသာ လက်ခံပါသည်။ ရန်ကုန်နှင့် ဧရာဝတီလို တရားပွဲများဆိုလျှင် အဖိတ်နေ့မျိုးကိုသာ ရွေးချယ်ပေးတတ်လေ့ရှိပါသည်။ ဟောပြောပွဲလို အစည်းဝေးလို အရေးကြီးခရီးသွားရမည်ဆိုလျှင်လည်း ကြိုတင်၍ ကြေညာထားပါသည်။ စာဝါချမည်ထင်ပြီး အဝေးမှ တကူးတကလာ၍ စာဝါလိုက်သော်လည်း စာဝါပိတ်သည်ဟုဆိုသောကြောင့် ပြန်လာရသည်ဆိုသည့်အဖြစ်မျိုးဆိုလျှင် စာချဆရာအပေါ် ယုံကြည်မှုနည်းသွားနိုင်သောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ရပ်ဝေးစာလိုက်သံဃာအပေါ် စာနာသောကြောင့် စာဝါမပို့ချဖြစ်သည့်ရက်ကို ကြိုတင်အသိပေးထားခြင်းဖြစ်၏ ဟူလိုသော်။
အဋ္ဌသာလိနီစာဝါချသည့်အခါ ဓမ္မမဟိဒ္ဓိကျောင်းတော်ကြီး၏ အပေါ်ဆုံးထပ်ထိ သွားရပါသည်။ တစ်မိနစ် နှစ်မိနစ်ခန့် စာဝါနောက်ကျနေလျှင် ဓာတ်လှေကားဖြင့် တက်ပါသည်။ အချိန်မီရောက်လျှင် လှေကားထစ်မှ တက်ပါသည်။ စာဝါချဖို့ သဟာယကျောင်းမှ ထွက်ခွာသည့်အချိန်မှ စာဝါချဖို့ထိုင်သည့်အချိန်ထိ နမောတေဂါထာ ရွတ်ဆိုပူဇော်ပါသည်။ စာဝါမှပြန်လာလျှင်လည်း ကျောင်းရောက်သည်အထိ နမောတေဂါထာ ရွတ်ဆိုပူဇော်ပါသည်။ စာချလျှင်လည်း နေ့စဉ် နမောတဿ သုံးကြိမ်ရွတ်ဆို၍ စာဝါဖွင့်ပါသည်။ ရုပ်ပွားတော်ကို ဦးသုံးကြိမ်ချပူဇော်ပြီးမှ စာဝါပို့ချပါသည်။
စာကြည့်သည်။ စာကြံသည်။ စာတွေးသည်။ စာချသည်။ ဘုရားရှိခိုးသည်။ နမောတဿရွတ်ဆိုသည်။ အသွားအပြန် ခြေလှမ်းတိုင်းခြေလှမ်းတိုင်း နမောတေဂါထာ ရွတ်ဆိုသည်။ စာမချမီ၊ စာချစဉ်နှင့် စာချအပြီး ကာလသုံးပါး ခဏတ္တယတိုင်းမှာ ကုသိုလ်တရားများဖြင့် နှလုံးသားကို ထုံမွှမ်းထားပါသည်။
စာချကျင့်စဉ် ပြီးပါပြီ။
ဝီရသူ(မစိုးရိမ်)
10.4.2020
