တစ္မ်ိဳးသားလံုးအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ သာမန္၀ီရိယမ်ိဳးနဲ႔ေတာ့ မရဘူး။ ၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးခ်စ္ရံုတစ္ခုတည္းနဲ႔လည္း မရဘူး
ဆရာေတာ္ဦး၀ီရသူရဲ႕ အမ်ိဳးသားႏုိင္ေတာ္တည္ေဆာက္ေရး ရႈျမင္ခ်က္ဟာ ဒီတစ္ပတ္မွာေတာ့ ၉ ပတ္ေျမာက္ခဲ့ပါၿပီ။ ဒီအစီအစဥ္ရဲ႕ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္က ဆရာေတာ္ရဲ႕ သေဘာထားအျမင္မ်ားကို အားလံုး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျမင္ႏိုင္သိႏုိင္ၾကားႏုိင္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အပတ္စဥ္တုိင္း ေခတ္ၿပိဳင္သမုိင္းထဲက အျဖစ္အပ်က္ေတြအေပၚမွာ ဆရာေတာ္ရဲ႕ သေဘာထားအျမင္ကို ေမးျမန္းျဖစ္ခဲ့သလို ဆရာေတာ္ရဲ႕မူ၀ါဒ၊ သေဘာတရားနဲ႔ လမ္းစဥ္မ်ားကိုလည္း သိရွိႏုိင္ေအာင္ ေမးခြန္းေတြကို ႀကိဳးစားတည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ ဒီတစ္ပတ္မွာလည္းပဲ ထူးျခားစူးရွတဲ့ ဆရာေတာ္ရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္နဲ႔ အျမင္ေတြကို ျမင္ရၾကားရလိမ့္မယ္ ယံုၾကည္ပါတယ္။
ေမး- ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ဗုဒဓမၼပရဟိေဖာင္ေဒးရွင္းရဲ႕ တတိယေျမာက္ေၾကညာခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေမးခ်င္ပါတယ္ဘုရား။ ဘယ္နာမည္ပဲသံုးသံုး အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာေစာင္႔ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကေတာ႔ ေျပာင္းလဲမႈ လံုး၀မရွိ၊ နဂိုမူလအတိုင္း ရပ္တည္လုပ္ေဆာင္ေနမည္ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနမည္သာျဖစ္တယ္လို႔ ပါပါတယ္ဘုရား။ အဲဒီအေပၚ အရွင္ဘုရားရဲ႕ အျမင္ကိုသိခ်င္ပါတယ္ဘုရား။
ေျဖ- ဒါကေတာ့ အဲဒီအခ်က္ေတြကို ဦးဇင္းအေနနဲ႔က ယံုၾကည္ၿပီးသားပဲေလ။ အစကတည္းကိုက သံဃာညီညြတ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူလူထုေတြ၊ သံဃာထုေတြ စိတ္၀မ္းမကြဲေရးကို ေရွးရႈၿပီးေတာ့ လက္မွတ္ထုိးခဲ့တာကိုး။ အဲဒါေၾကာင့္သာ အမည္ေျပာင္းလိုက္ရတာေလ။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဆုိင္းဘုတ္က ကြဲလြဲသြားေပမယ့္ ခံယူခ်က္တို႔ ရပ္တည္ခ်က္တို႔ ယံုၾကည္ခ်က္တို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္တို႔ကေတာ့ အတူတူပဲေပါ့ေနာ့။
ေမး- မႏၲေလးျမိဳ႕၊ေအာင္ေျမသာစံျမိဳ႕နယ္ထဲက ၂၆လမ္း၊ ၂၄လမ္းႏွင့္၂၅လမ္းၾကားတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ လယ္သိမ္းခံေတာင္သူမ်ား၏ သပိတ္စခန္းကို ဇူလိုင္လ ၂၈ ရက္၊ နံနက္ ၂ နာရီက မႏၲေလးတိုင္းေဒသၾကီးရဲတပ္ဖြဲ႔က အင္အားသုံးဖယ္ရွားခဲ့ပါတယ္ဘုရား။ ဦးေဆာင္သူဟုယူဆရသူမ်ားအပါအဝင္ ေတာင္သူ ၁၂ ဦးကို ဖမ္းဆီးသြားခဲ႔တယ္ဆိုေတာ့ အဲဒီအေပၚမွာ ဘယ္လိုသံုးသပ္ခ်က္ပါသလဲဘုရား။
ေျဖ- စဖြင့္တုန္းကလည္း အင္အားမရွိဘူး။ ၿဖိဳခြင္းခံရေတာ့လည္း လူမသိ သူမသိေပါ့။ သူတို႔ကို ေခၚယူေဆြးေႏြးတုန္းကလည္း အဆင္မေျပဘူး။ အဲဒီေတာ့ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အင္အားနည္းလို႔ ၿဖိဳခြင္းလိုက္တဲ့သေဘာပါပဲ။
ေမး- “ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ျပည္သူက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ေသာ အစိုးရကို ျပည္သူေတြက ေ၀ဖန္ပိုင္ခြင့္ရွိျပီး အားလုံးဟာလည္း အျပဳသေဘာနဲ႔ ေ၀ဖန္တာမဟုတ္လို႔ ေ၀ဖန္ခ်က္မ်ားကို သုံးသပ္ျပီး မွန္၊ မမွန္ျပန္စဥ္းစားဖို႔လိုတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဇူလိုင္လ ၂၇ ရက္က ေနျပည္ေတာ္က အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့့္ျမတ္ေရး ဗဟိုဌာန (NRPC) ရုံးမွာလုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံရုံး၀န္ၾကီးဌာန၏ ႏွစ္ပတ္လည္အခမ္းအနားမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္ဘုရား။ အစိုးရကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေ၀ဖန္ဖို႔အတြက္ အစိုးရပိုင္းက တကယ္ပဲႀကိဳဆိုေနၾကရဲ႕လားဘုရား၊ ျပည္သူေတြကေရာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေ၀ဖန္ရဲၾကၿပီလားဘုရား။
ေျဖ- သူကေတာ့ စကားလံုးလွလွေလးေတြေျပာၿပီးေတာ့ ဆႏၵမဲေတြကို ရေအာင္ယူခဲ့တာေပါ့ေနာ့။ ျပည္သူေတြကေတာ့ သူရဲ႕ စကားလံုးလွလွေလးေတြမွာ နစ္ေမ်ာၿပီး ပံုေအာပစ္လုိက္တာေပါ့။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အဲဒါကို ဒီပလိုေမစီသေဘာတရားလို႔ ေျပာရမွာေပါ့ကြာ။ ဆုိင္းဘုတ္လွလွေထာင္ၿပီး စကားလံုးလွလွေျပာၿပီး ကြယ္ရာမွာ စီမံကိန္းတစ္ခုလုပ္ၾကတဲ့သေဘာတရားက ႏုိင္ငံေရးသမားေတြမွာ ေပၚလြင္တာေပါ့။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္းပဲ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြထဲက ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ေယာက္လို႔ပဲျမင္တာေပါ့ ဦးဇင္းတို႔ကေလ။
ေမး- အဲဒီမိန္႔ခြန္းထဲမွာပဲ သူေျပာခဲ့တာရွိပါေသးတယ္ဘုရား၊ ရင္ဆိုင္ရမည့္ ျပႆနာမ်ားကို ႀကိဳတြက္ခဲ့ေပမယ့္ ေမွ်ာ္မွန္းမထားေသာ စိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ရတယ္ေပါ့။ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ဘာေတြမ်ား ထပ္ရင္ဆုိင္ရဖို႔ရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းမိလဲဘုရား။
ေျဖ- တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈလြန္ကဲၿပီးေတာ့ သူဇြတ္အတင္းလုပ္တဲ့၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အရာေတြ ရွိတာေပါ့ေနာ္။ သူလုပ္ရင္ေအာင္ျမင္ရမယ္၊ သူလုပ္ရင္ျဖစ္ရမယ္ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့ေနာ့။ အဲဒါမ်ိဳးနဲ႔ပဲ ဒုတိယပင္လံုဆိုၿပီးေတာ့ အိပ္မက္ေတြမက္ထားတာေပါ့ေနာ္။ ဒုတိယပင္လံုကေန ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစုပင္လံုဆိုၿပီးေတာ့ ဆုိင္းဘုတ္ေျပာင္းသြားရတာေပါ့။ ၂၁ ရာစုပင္လံုလည္း တကယ္တမ္းေျပာရရင္ ဘယ္ဆီေနမွန္းမသိဘူးေပါ့ေနာ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာလည္း ဘယ္ဆီေနမွန္းမသိဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ ဘယ္ဆီေနမွန္းမသိတဲ့ ၂၁ ရာစုပင္လံုျဖစ္သြားတာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕ အတိမ္အနက္ကို အခုမွစေတြ႕တဲ့လူတစ္ေယာက္လိုျဖစ္သြားတာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္မို႔ သူဟာ စိန္ေခၚမႈအသစ္ေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ရတယ္လို႔ သူ႔ကိုယ္သူသံုးသပ္မိသြားတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ စိန္ေခၚမႈအေဟာင္းေတြလည္းပဲ ရွိတာေပါ့။ အဲဒါကေတာ့ သူအၿမဲတမ္းေ၀ဖန္ေနတဲ့ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒကိစၥတို႔၊ အမ်ိဳးသားေရးကိစၥတို႔ ရခိုင္ကိစၥတို႔ေပါ့။ အဲဒါေတြကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီးသား စိန္ေခၚမႈေဟာင္းေတြေပါ့။ အခုၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သက္တာကေတာ့ သူ မေမွ်ာ္လင့္ရေသးတဲ့ စိန္ေခၚမႈအသစ္ေတြေပါ့။ ေနာက္ သူအာဏာရလို႔ရွိရင္ ႏုိင္ငံတကာကပဲ အခုခ်က္ခ်င္း ပံုေအာေတာ့မွာလို ပံုအပ္ေတာ့မွာလို စိတ္ကူးယဥ္ခဲ့တာေတြလည္း ရွိတယ္ေလ။ အိပ္မက္ခဲ့တာေတြေပါ့ေနာ့။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို အာမခံမေပးႏိုင္တဲ့သူကို ဘယ္သူမွ ပံုမေအာဘူးေလ။ အဲဒိလိုဟာကို သူႏွာဖူးေတြ႕ ဒူးေတြ႕ေတြ႕သြားတဲ့အခါမွာ သူႏုိင္ငံေရးကို အခုမွပိုနားလည္သြားတာေပါ့။ အဲဒါကို သူ စိန္ေခၚမႈအသစ္လို ဆိုလိုတာေပါ့ကြာ။
ေမး- ေက်ာက္ပန္းေတာင္းျမိဳ႕မွာ ဗလီလို႔ သံသယ႐ွိတဲ့ ေဆာက္လက္စ အေဆာက္အဦးတခုကို လူထုရဲ႕၀ုိင္းဝန္း ေတာင္းဆုိခ်က္အရ၊ အာဏာပုိင္ေတြက ဇူလိုင္(၂၇) ၾကာသပေတးေန႔ညက ၿဖိဳခ်ခဲ့ပါတယ္ဘုရား။ ထံုးစံအတုိင္းပဲ ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ AHRC အာ႐ွလူ႔အခြင့္အေရးသမားေတြက အဲဒါနဲ႔႔ပတ္သက္ၿပီးမျဖစ္သင့္ဘူးဆုိတဲ့ေ၀ဖန္မႈေတြ ရွိပါတယ္ဘုရား။ အဲဒီအေပၚမွာေရာ ဘယ္လို မွတ္ခ်က္မ်ိဳးေပးခ်င္ပါသလဲဘုရား။
ေျဖ- တကယ္ေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူးဆိုတာ တစ္ဖက္တည္းေတာ့မဟုတ္ဘူးေလ။ ႏွစ္ဖက္ေပါ့။ ဥပမာဆိုၾကပါစို႔၊ ေဒသခံျပည္သူေတြနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈရွိတယ္။ ေဒသခံေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးခ်စ္ခင္မႈရွိတယ္။ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ ေဆာက္လုပ္မႈရွိတယ္ဆိုရင္ ဒီျပႆနာမျဖစ္ဘူးေလ။ အခုဟာက အဲဒီသံုးခ်က္နဲ႔တစ္ျခားစီျဖစ္ေနေတာ့ ယုန္ထင္ေၾကာင္ထင္ျဖစ္သြားတာေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေကာလဟာလကိုအေၾကာင္းျပဳၿပီး အခုလို လူအုပ္ႀကီးျဖစ္လာတာေပါ့။ လူအုပ္ႀကီးကိုအေၾကာင္းျပဳၿပီး အစိုးရကိုယ္တုိင္ကိုက ဖ်က္ေပးလိုက္ရတဲ့အဆင့္ထိ ေရာက္သြားတာေပါ့။ ဆိုၾကပါစို႔၊ အဲဒီလို တရားမ၀င္ေဆာက္အထားတဲ့အေဆာက္အအံုကေတာ့ အမ်ားႀကီးရွိတာပဲေလ။ ဒါေပမယ့္လို႔ ဒီလိုႀကီး အစိုးရကိုယ္တုိင္ဖ်က္သိမ္းေပးတာမ်ိဳးေတာ့ မရွိဘူးေပါ့ေနာ့။ လံုးခင္းဗလီတို႔ဘာတို႔ဆိုရင္ တရားမ၀င္ေသာ အေဆာက္အအံုပဲ။ အစိုးရကိုက ဖ်က္မိန္႔ ခဏခဏခ်ေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြက အေကာင္အထည္ေဖာ္မေပးလို႔ ျပည္သူလူထုက အခုလို၀ိုင္းၿပီး ၿဖိဳဖ်က္ရတဲ့ဟာေတြလည္းရွိတာေပါ့။ အဲေတာ့ေျပာခ်င္တာက ဌာေနေဒသခံတုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ထိေတြ႕မႈရွိပါ။ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ အေဆာက္အအံုေတြေဆာက္ၾကပါ၊ ၿပီးေတာ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို လိုက္နာၾကပါ။ အဲဒါေလး ေျပာခ်င္ပါတယ္။
ေမး- မေလးဘာသာစကားကို ၂၀၅၀ ခုႏွစ္မွာ အာဆီယံရဲ႕ တရားဝင္ ဘာသာစကားျဖစ္ဖုိ႔ စီစဥ္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ မေလးရွားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္ကေျပာခဲ့ပါတယ္ဘုရား။ အာဆီယံ ေဒသအတြင္းက လူ သန္းေပါင္း ၂၉၀ က မေလးရွားဘာသာစကားကို ေျပာဆုိေနၿပီး မေလးရွားႏိုင္ငံအျပင္ အင္ဒုိနီးရွား၊ စင္ကာပူ၊ ဘရူးႏိုင္း ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ေျပာေနၾကတယ္လို႔သိရပါတယ္ဘုရား။ အဲဒါေတြဟာ ကမၻာႀကီးကို အစၥလာမ္ခါးပတ္ႀကီးနဲ႔ပတ္ထားမယ္ဆိုတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ဒါမွမဟုတ္ အာေရွ႕ေတာင္အာရွအေပၚ မ်က္စိက်ေနတဲ့ အစၥလာမ္မိုက္ဇင္းရွင္းနဲ႔ဘယ္ေလာက္ထိမ်ား အဆက္အစပ္ရွိမယ္လို႔ ထင္ပါသလဲဘုရား။
ေျဖ- တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အဲဒါေတြက မဲရေအာင္၊ ထုိင္ခံုေပၚက မဆင္းရေအာင္ မက္လံုးေပးေနတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေတြက စိတ္ကူးယဥ္အိပ္မက္သက္သက္ပါပဲ။ တကယ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးေလ။ အဲဒါကို တျခားတျခားေသာ အာစီယံႏုိင္ငံေတြက လိုက္ၿပီးေတာ့ အေကာင္ထည္ေဖာ္တယ္၊ သေဘာတူတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီလူေတြဟာ နံပါတစ္ကေတာ့ ဦးေႏွာက္မရွိလို႔ေပါ့ကြာ၊ နံပါတ္ႏွစ္ကေတာ့ ကိုယ့္ႏုိင္ငံကိုယ္သစၥာေဖာက္ခ်င္လို႔ေပါ့။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)
4.8.2017 ေန႔ထုတ္၊ ေအာင္ေဇယ်တုဂ်ာနယ္ အမွတ္(၁၈၄)