အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒသမိုင္းေမာ္ကြန္း
(အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးႏွင့္အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒသမိုင္းေၾကာင္း)
နေမာတႆ ဘဂဝေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ
ဆရာေတာ္သံဃာေတာ္မ်ားနဲ႔ မိဘျပည္သူမ်ား၊ ရဟန္းရွင္လူအေပါင္းတို႔…
ယေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္တြင္ ႀကံဳေတာင့္ႀကံဳခဲ ထူးကဲလွသည့္ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ(၄)ရပ္ ေပၚထြက္လာခဲ့ပါၿပီ၊ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ႀကီးက ဦးေဆာင္၍ရဟန္းရွင္ျပည္သူ အေပါင္းတို႔ေတာင္းဆိုလိုက္တဲ့ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဟာ လႊတ္ေတာ္အသီးသီးရဲ႕ ေဆြးေႏြး ခ်က္မ်ားႏွင့္အတူ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးက အတည္ျပဳလက္မွတ္ေရးထိုးကာ ေအာင္ျမင္စြာ ေပၚထြက္ လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ယေန႔အခမ္းအနားမွာ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းႏွင့္ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒကို ေခတ္အဆက္ ဆက္ကတည္းက ယေန႔အခ်ိန္ထိ အဆင့္ဆင့္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ ၾကပံုကို တင္ျပလိုပါတယ္။
တကယ္ေတာ့အမ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒဆိုတာ ဗုဒၶ ျမတ္စြာ ခ်မွတ္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ လမ္းစဥ္အဆံုးအမေတာ္ အတိုင္း ေဆာင္႐ြက္လိုက္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။
အေလာင္းေတာ္ဘဝကတည္းက အမ်ိဳးေစာင့္ေရွာက္ေရးလုပ္ငန္းကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့
အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းဆိုတာ ဘုရားမပြင့္ခင္ကတည္းက ရွိခဲ့တယ္လို႕ ေျပာရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဘုရား႐ွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္သည္ပင္ စရိယသံုးပါးကို က်င့္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ထိုက်င့္စဥ္မ်ားအတိုင္း ပါရမီျဖည့္စဥ္ အေလာင္း ေတာ္ ဘဝကတည္းက လုပ္ေဆာင္ေတာ္မူခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
၁။ ေလာကတၴစရိယ-သတၱဝါအားလံုး အက်ိဳးအတြက္က်င့္ျခင္း။
၂။ Óတတၴစရိယ- အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ အက်ိဳးအတြက္က်င့္ေဆာင္ျခင္း။
၃။ ဗုဒၶတၴစရိယ-မိမိႏွင့္သူတစ္ပါး ႏွစ္မ်ိဳးလံုး၏ အသိဥာဏ္တိုးတက္ဖြံၿဖိဳးမႈအတြက္ က်င့္ေဆာင္ျခင္း။
ဆိုတဲ့ က်င့္စဥ္သံုးမ်ိဳးကို ဘုရား႐ွင္တို႕သည္ အခ်ိန္တိုင္း က်င့္ေဆာင္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ဘုရားအေလာင္းေတာ္ဘဝတြင္ ယင္းက်င့္စဥ္ကို ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လံုး က်င့္ေဆာင္ေတာ္မူရာတြင္ ငါးရာ့ ငါးဆယ္ ကုကၠဳရဇာတ္ေတာ္ကိုၾကည့္မယ္ဆိုပါက ဘုရား ေလာင္းက ေခြးမ်ိဳးျဖစ္ေနၿပီး သုသာန္တစ္ခုမွာ ေခြးအေပါင္း ၿခံရံၿပီး ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဗာရာဏသီမင္းႀကီးရဲ႕ ရထားမွာ ပတ္တဲ့ သားေရလြန္ႀကိဳးမ်ားဟာ မိုးေရထိထားတဲ့အတြက္ ပြေနေတာ့ နန္းေတာ္ ထဲကေခြးေတြက ဝိုင္းစားလိုက္ၾကပါ တယ္၊ နန္းတြင္းေခြးမ်ားစားတဲ့အျဖစ္မွန္ကို ဖံုးကြယ္ကာ နန္းျပင္ပက ေခြးမ်ားက ျြပန္ေပါက္ကေနဝင္ၿပီး စားသြား ေၾကာင္း မင္းႀကီးကို ေလွ်ာက္တင္လို႕ မင္းႀကီးက ]နန္းတြင္ ျပင္ပမွာ ရွိၾကတဲ့ေခြးမ်ား အားလံုးကိုသတ္ေစ}လို႕ အမိန္႕ခ် လိုက္ပါတယ္။
ထိုသို႕ ေခြးမ်ိဳးျပဳတ္မည့္ေဘးႏွင့္ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ အခါမွာ ဘုရားအေလာင္းေခြးမင္းက မင္းႀကီးထံဝင္ၿပီး အျဖစ္မွန္ကို ေပၚေအာင္ေဖၚထုတ္လိုက္လို႕ ေခြးေပါင္းမ်ား စြာတို႕ရဲ႕အသက္ကို ကယ္တင္ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ တာဟာ ဘုရားအေလာင္းတိရစၦာန္ဘဝ အမ်ိဳးကိုေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ျခင္းရဲ႕ သက္ေသတစ္ခုအျဖစ္ ေတြ႕ျမင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အလားတူ ေမ်ာက္ဘဝျဖစ္စဥ္က ေမ်ာက္မ်ိဳးေတြ အတြက္ အသက္ေပးၿပီ ကယ္တင္ေစာင့္ေရွာက္ ေတာ္မူခဲ့ပံုကို မဟာကပိဇာတ္ေတာ္မွာ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သိႏိုင္ပါတယ္။
သက္ေတာ္ထင္ရွားဘုရားရွင္လည္း အမ်ိဳးေစာင့္ေရွာက္မႈလုပ္ငန္းကို ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့
ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္မွာလည္း ေရာဟိဏီျမစ္ေရကို သူပိုင္ငါပိုင္အၿပိဳင္ျငင္းခံုရာက ကပိလ ဝတ္နဲ႕ေကာလိယတို႕ စစ္ပြဲအေရးအခင္းႀကီး ျဖစ္ေတာ့မည့္ အေျခအေန၊ ေရာဟိဏီျမစ္ထဲမွာ ေသြးေခ်ာင္းစီးေတာ့မည့္ အေျခအေနဆိုးႀကီးကို ေျပလည္ေအာင္ ဘုရား႐ွင္ကိုယ္ ေတာ္ တိုင္ျြကေတာ္မူၿပီး ၿငိမ္းေအးေစႏိုင္တာဟာ အမ်ိဳးကို ေစာင့္ေ႐ွာက္ေတာ္မူတဲ့ လူမႈေရးေဆာင္ရြက္မႈပင္ ျဖစ္ပါ တယ္။
အလားတူ ဝိဍဍဴဘမင္းသားဟာ သာကီဝင္မင္း ေတြကို သတ္ျဖတ္ဖို႕ရန္ စစ္တပ္ႀကီးျဖင့္ခ်ီတက္လာ တံုးက လည္း ဘုရား႐ွင္က ကိုယ္တိုင္ျြက၍ ]]ေဆြမ်ိဳးအရိပ္ဟာ ေအးျမလွေၾကာင္း}} ဓမၼစကားမိန္႕ၾကား၍ စစ္ပြဲကို သံုးႀကိမ္ တိုင္တိုင္ ၿငိမ္းေအးေစႏိုင္ျခင္းဟာလည္း ဘုရားရွင္ရဲ႕ Óတတၴစရိယ အမ်ိဳးေစာင့္ေရွာက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
လိုအပ္လာလွ်င္ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ သားဖြားခန္း အထိပင္ ျြကေရာက္၍ လူမႈကိစၥေတြမွာ ပါဝင္ကူညီၿပီး ေစာင့္ေ႐ွာက္ ေပးေတာ္မူခဲ့ၾကတာကို အဂၤုလိမာလသုတ္ ပရိတ္ေတာ္ကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္လည္း သိႏိုင္ပါတယ္။
ဝိသာခါ အမ်ိဳးသမီးေလး ဘာသာျခားလူမ်ိဳးျခားနဲ႕ လက္ထပ္ရာတြင္လည္း ဘုရားရွင္က အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ကဲ့သို႕ေသာ တရားေတာ္မ်ား ေဟာၾကားေပးခဲ့ပါတယ္။ “အတြင္းမီးကို အျပင္မထုတ္နဲ႕” စတဲ့ဘုရားရဲ႕ ေဟာၾကား ခ်က္မ်ားဟာ ဘာသာမတူတဲ့လင္နဲ႕ မယားၾကားမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူတကြ ယွဥ္တြဲ ေနထိုင္နည္းကို အေျချပဳ ထားတဲ့ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒပင္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶျမတ္စြာက လူ႕တာဝန္၊ လူ႕က်င့္ဝတ္ေတြကို တာဝန္ဝတၲရားမ်ား ေက်ပြန္ေစရန္ လူမႈနယ္ပယ္က မိဘ ဝတ္၊ သားသမီးဝတ္ စသည္ျဖင့္ခ်မွတ္ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ ေသာ သိဂၤါေလာဝါဒသုတ္လာက်င့္ဝတ္မ်ား၊ မဂၤလသုတ္လာ တရားေတာ္ေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ျခင္း (အမ်ိဳး ေစာင့္ဥပေဒ) တစ္ရပ္ကို ေဖာ္ေဆာင္လာခဲ့ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သိဂၤါလသုတ္က အမ်ိဳးအႏြယ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ရန္ (ေစာင့္ေလမ်ိဳးႏြယ္) က်င့္ဝတ္ဟာ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒရဲ႕လုပ္ငန္းကို ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ကိုယ္တိုင္ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူတာ ျဖစ္ တယ္လို႔ ဆိုခ်င္ပါတယ္။
သီဟိုဠ္ကြ်န္း ဒု႒ဂါမဏိမင္းႀကီးရဲ႕ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ပံု
(သာသနာ ၃၈၃-၄၀၇၊ ၁၀၁-၇၇ဘီစီ)
သီဟိုဠ္ကြ်န္း (သီရိလကၤာႏိုင္ငံ)မွာ ဘာသာျခား မိစၦာဒိ႒ိေက်းကုလားေတြက ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ သီဟိုဠ္ ကြ်န္းကို သိမ္းပိုက္ဖို႔ တိုက္ခိုက္လာပါတယ္။ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာခ်စ္စိတ္အျပည့္နဲ႔အသက္ကိုပင္ ပဓာနမထားပဲ သာသနာေတာ္ႀကီး အတြက္ မိစၦာဒိ႒ိေက်းကုလားေတြကို (၂)ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ တိုက္ခိုက္၍ အျမစ္ျပတ္သုတ္သင္ ႏိုင္ခဲ့ ၿပီး ဗုဒၶဘာသာစစ္စစ္ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ျဖစ္ေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ပါတယ္။ သာသနာႏွစ္ ၃၈၃-မွာ သီဟိုဠ္ကြ်န္း ေျမာက္ပိုင္း အႏုရာဓေနျပည္ေတာ္မွာ နန္းစိုက္ၿပီး သီဟိုဠ္ တစ္ကြ်န္းလံုးရဲ႕ ဧကရာဇ္ဘုရင္ ဒု႒ဂါမဏိမင္းႀကီးပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။
ဒု႒ဂါမဏိမင္းႀကီးရဲ႕ မိစၦာဒိ႒ိေက်းကုလားေပါင္း သိန္းခ်ီၿပီးသုတ္သင္ျခင္းဟာ သူ႕အက်ိဳးအတြက္မဟုတ္ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူလိုျခင္းသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ မင္းႀကီးရဲ႕သစၥာစကားက သက္ေသခံ လွ်က္ရွိေနပါ တယ္။ မင္းႀကီးက-
“ငါ၏စစ္တိုက္ျခင္းသည္ မင္းစည္းစိမ္ဟူေသာ ငါ့ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားအတြက္ လံု႔လျပဳျခင္းမဟုတ္ ျမတ္စြာ ဘုရား၏ သာသနာေတာ္ျမတ္ႀကီး စည္ပင္ျပန္႔ပြား၍ သတၲဝါမ်ား ခ်မ္းသာေစရန္အလို႔ငွါသာ တိုက္ခိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္၊ ဤမွန္ေသာသစၥာစကားေၾကာင့္ ငါ၏ စစ္သည္ေတာ္မ်ား ဝတ္ဆင္ထားေသာ အဝတ္တန္ဆာ မ်ားသည္ မီးအလွ်ံ အဝါကဲ့သို႔ လြန္စြာ ေတာက္ပလွ်က္ ေအာင္ပြဲရပါေစသတည္း” လို႔သစၥာဆို၍ စစ္တိုက္ရာ စစ္ေအာင္ေတာ္မူခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ထို႔အျပင္ ဒု႒ဂါမဏိမင္းႀကီးဟာ စစ္ပြဲထြက္တာ ေတာင္မွ သံဃာကို မဖူးျမင္ရရင္ သမဏာနဥၥဒႆနံ ကုသိုလ္ မဂၤလာ မရမွာစိုးတဲ့အတြက္ သံဃာေတာ္ငါးရာ ပင့္ေဆာင္၍ စစ္တိုက္ထြက္ရာေဒသသို႔ တစ္ပါတည္း ပင့္ေဆာင္ထားကာ ပူေဇာ္ၿပီး အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေတာ္အတြက္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ပါတယ္။ မင္းႀကီးရဲ႕ သာသနာ့စိတ္၊ သစၥာအဓိ႒ာန္တို႔ေၾကာင့္ မိစၦာဒိ႒ိ ေက်းကုလားေပါင္း (၂) သိန္းေက်ာ္ကို သုတ္သင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး သာသနာေတာ္ႀကီး စည္ပင္ ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့တာဟာ သီဟိုဠ္ေခတ္ ဒု႒ဂါမဏိမင္းကီးရဲ႕ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူပံုပဲ ျဖစ္ ပါတယ္။
က်န္စစ္သားမင္း၏ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူပံု
က်န္စစ္သားမင္းႀကီး၏ သမီးေတာ္ ေရႊအိမ္စည္ မင္းသမီးေလးဟာ ပဋိကၠရာမင္းသားနဲ႕ ေမတၲာ မွ်ေနသည္ ကိုသိေတာ္မူေသာအခါ သမီးေတာ္ေရႊအိမ္စည္မင္းသမီးေလးကို ေခၚယူကာ ဘာသာျခား လူမ်ိဳးျခားမ်ားနဲ႕ ေတြ႕ဆံုရင္းႏွီးျခင္း မိတ္ေဆြဖြဲ႕ျခင္းကို ခြင့္ျပဳပါသည္၊ သို႕ေသာ္ ထိုရင္းႏွီးမႈမွ တစ္ဆင့္ တိုး၍လာပါက မလိုလားအပ္ေသာ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ေပၚလာမည္ကို စိုးရိမ္၍ သမီးေတာ္ကို ေစာလူးမင္း၏ သားေတာ္ႏွင့္ ထိမ္းျမားေပးမည္ဟု ဆံုးျဖတ္ခဲ့ သည္မွာလည္း က်န္စစ္သားမင္း၏ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ ေရွာက္ခဲ့ပံုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားရဲ႕ သာသနာျပဳ သစၥာအဓိ႒ာန္
(ျမန္မာ- ၈၇၇-၉၄၃)
ဒုတိယျမန္မာႏိုင္ငံကို တည္ေတာင္သူ ဘုရင့္ေနာင္ မင္းတရားႀကီးဟာ-
“ငါသည္ သာသနာျပဳထိုက္သူမွန္လွ်င္ ဤ စစ္ပြဲ ေအာင္ပါေစသတည္း”လို႕ ကုသိုလ္ျပဳကာ သစၥာ အဓိ႒ာန္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္ေလ့ ရွိျခင္းေၾကာင့္ ဘုရင့္ေနာင္ဟာ စစ္ပြဲေတြအလီလီေအာင္ၿပီး သာသနာစိတ္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးကို အင္အားႀကီးေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း ျမန္ မာသမိုင္းစာမ်က္ႏွာေတြမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာစိတ္နဲ႕ တိုင္းျပည္ကို ဦးေဆာင္မယ္ဆိုရင္ ေအာင္ပြဲအလီလီ ရႏိုင္ေၾကာင္း သမိုင္း သက္ေသပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြ အတုယူႏိုင္ဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အေလာင္းမင္းတရားရဲ႕ အမ်ိဳးေစာင့္ေရွာက္ပံု
(ျမန္မာ ၁၀၇၆-၁၁၂၂)
ျမန္မာ့သမိုင္းမွာလည္း ကုန္းေဘာင္ေခတ္ကို တည္ေထာင္သူ အေလာင္မင္းတရားဦးေအာင္ေဇယ်ဟာ စစ္တိုက္ရင္ သစၥာအဓိ႒ာန္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္ေလ့ရွိပါတယ္။ သာသနာအတြက္ အလုပ္လုပ္သူမွန္သမွ်ရဲ႕ မြန္ျမတ္တဲ့ လုပ္ နည္းပင္ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ဖရိုဖရဲျဖစ္ၿပီး အင္အားခ်ိနဲ႕ေနခ်ိန္ ရန္သူေတြကလည္း ပတ္လည္ဝိုင္းထားခ်ိန္မွာ “ ငါတည္း သာသာနာ ျပဳႏိုင္ပါက ငါက ေအာင္ပါေစ၊ သူတည္း သာသနာျပဳႏိုင္ပါက သူကေအာင္ပါေစ” လို႕ တရားမွ် တတဲ့အဓိ႒ာန္နဲ႕ တိုက္ပြဲဆင္ႏြဲခဲ့ရာ အံ့ဩေလာက္ေအာင္ ေအာင္ပြဲႀကီးရႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ အေလာင္းမင္းတရားဟာ တိုင္းျပည္ေကာင္း မွန္ရင္မွတ္တမ္း မွတ္ရာရွိရမည္ ဆိုတဲ့မူဝါဒအတိုင္း တိုင္းရင္းသား၊ ႏိုင္ငံျခားသား လူဦးေရစာရင္းဇယား အတိအက်ေကာက္ယူထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား ျမန္မာ့ေျမေပၚမွာေနရင္ ျမန္မာကို သစၥာရွိရမယ္ဆိုတဲ့ လမ္းစဥ္ကို ခိုင္မာစြာ ခ်မွတ္ထားပါတယ္။
ျဖစ္စဥ္တစ္ခုကို တင္ျပရမယ္ဆိုရင္- ျမန္မာပိုင္ “ဟိုင္းႀကီးကြ်န္း” ေပၚတက္ၿပီးကုလားျဖဴအဂၤလိပ္ေတြ ကုန္သြယ္ေရးၾကားစခန္း တည္ေဆာက္တာကိုၾကားသိလွ်င္ ၾကားသိခ်င္း “ဟိုင္းႀကီးကြ်န္းတြင္ ဆိုက္ေရာက္ ေနထိုင္လာ သည့္ ကုလားလူမ်ိဳးတို႔ကို မည္သို႔မွ် ငါအမိန္႔ေတာ္မရွိ၊ ဆင္းရဲ႕သားတို႔ ေဖာက္ကားေရာင္းဝယ္၍ သတၲဝါတို႔ ခ်မ္းသာမည္ကိုသာ ႏွလံုးပိုက္ေတာ္မူ၍ သင္းတို႔ၿငိမ္သက္စြာ ေနထိုင္ေဖာက္ကား ေရာင္းဝယ္ရ သည့္ေက်းဇူးေတာ္ကို မေျမႇာ္မေထာက္ပဲ ငါတို႔၏ရန္သူေတာ္တို႔အား လက္နက္ ကိရိယာ အေျမာက္ ေသနတ္ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား ေပးပို႔ ေၾကာင္းၾကားသိေတာ္မူရသည္ ေက်းဇူးေတာ္ကို မေထာက္ သာသနာေတာ္၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ သူ႕ေက်းဇူးကို မသိတတ္ မိစၦာဒိ႒ိျဖစ္ေသာလူမ်ိဳးျခားကုလားတို႔ကို ငါ့ႏိုင္ငံေတာ္ ဟိုင္းႀကီး ကြ်န္းတြင္ ေနသင့္သည္မဟုတ္ ယခုပင္ ဟိုင္းႀကီးကြ်န္းသို႔ မင္းရဲ႕ေကာင္းပံုခ်ီ၍ သင္းတို႔ ကုလားမ်ိဳး မွန္သမွ် ဖမ္းဆီး ဆက္သရမည္” ဟု အမိန္႔ေတာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ အေလာင္းမင္းတရားရဲ႕ျပတ္သားတဲ့ အမ်ိဳးသားေရး အမိန္႔ေတာ္အတိုင္း မင္းရဲေကာင္းပံုဦးေဆာင္တဲ့ ကြန္မန္ဒိုတပ္သားေတြဟာ ဟိုင္းႀကီးကြ်န္းရွိ မ်က္ႏွာျဖဴ ကုလားေတြကို တိုက္ခိုက္၍သိမ္းပိုက္လိုက္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ မ်က္ႏွာျဖဴေတြလည္း သေဘၤာ၊ သမၺန္ေတြနဲ႔ ပင္လယ္ထဲကိုထြက္ေျပးရတဲ့အထိပါပဲ။
“ႏိုင္ငံျခားသားမွန္သမွ် ျမန္မာ့ေျမေပၚမွာေနရင္ ေက်းဇူးသစၥာေစာင့္ သိရိုေသစြာနဲ႔ၿငိမ္ၿငိမ္ခ်မ္းခ်မ္း ေနရမယ္” “ေက်းဇူးေတာ္မေထာက္ သာသနာေတာ္ဆန္႔က်င္ဘက္ မိစၦာဒိ႒ိျဖစ္ေသာကုလားမ်ိဳးျခားတို႔ ငါ့ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ ေနသင့္သည္မဟုတ္” ဆိုတဲ့ အေလာင္းမင္းတရားရဲ႕ ျပတ္သားတဲ့ အမိန္႔စကားနဲ႔ စီမံခ်က္မူဝါဒေတြဟာ အမ်ိဳးဘာသာသာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေလာင္းမင္း တရားႀကီးရဲ႕ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒပင္ ျဖစ္ပါတယ္။
သာယာဝတီမင္းႀကီးရဲ႕ ျပတ္သားတဲ့ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ
(ျမန္မာ ၁၁၄၈-၁၂၀၈)
အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာကိုေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူ ပံုေတြထဲမွာ သာယာဝတီမင္းႀကီးဟာလဲ ျပတ္သားတဲ့ အမ်ိဳး သားေရးစိတ္ သာသနာစိတ္နဲ႔ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးအေပၚကို ေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူခဲ့တာေတြကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါတယ္။ သာယာဝတီမင္းႀကီးရဲ႕အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒလို႔ ဆိုႏိုင္မွာ ျဖစ္ ပါတယ္။
ကုန္းေဘာင္ေခတ္ သာယာဝတီမင္းလက္ထက္မွာ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒနဲ႔အလားတူတဲ့ ဥပေဒမ်ိဳးေတြ ထုတ္ၿပီး အမ်ိဳးဘာသာသာသနာကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ပံုေတြကို ယေန႔ေခတ္တိုင္းျပည္မွာ ေခါင္းေဆာင္ၾကတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ ေတြလည္း အတုယူသင့္လွပါတယ္။
သာယာဝတီမင္းဆိုတာ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္(၁၁)ပါးထဲက အ႒မေျမာက္မင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာတို႔ဘုန္းမီးေနလေတာက္ပခဲ့တဲ့ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ကို အေလာင္းမင္းတရားက တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး အေလာင္းဘုရားမွ စတင္ေရတြက္လွ်င္ ေျခာက္ဆက္ေျမာက္ ထီးနန္းဆက္ခံေသာ ဘိုးေတာ္ဘုရား (ေခၚ) ပဒံုမင္း လက္ထက္ဟာ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ရဲ႕ အထြဋ္အထိပ္သို႔ ေရာက္ခဲ့ခ်ိန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ဘႀကီး ေတာ္မင္း လက္ထက္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ (၁၁၈၅)ခုႏွစ္မွာ အဂၤလိပ္ ျမန္မာပထမစစ္ပြဲ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ နတ္ျမစ္ဝရွိ ရွင္မျဖဴ(႐ွပူရီ)ကြ်န္းေပၚ၌ အဂၤလိပ္တို႔က စစ္တပ္တည္ေဆာက္ခဲ့သည္ကို မေက်နပ္ပဲ သူပိုင္ သည္ ငါပိုင္သည္ စသည္ျငင္းခုန္ရင္းမွ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ ၾကရာ ျမန္မာတို႔အေရးနိမ့္သျဖင့္ ရႏၱပိုစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ခဲ့ရၿပီး ၎စာခ်ဳပ္အရ ရခိုင္ႏွင့္တနသၤာရီနယ္မ်ားကို အဂၤလိပ္သို႔ ေပးလိုက္ခဲ့ရတဲ့ သမိုင္းဆိုးတစ္ခု ရွိခဲ့ပါတယ္။သာယာဝတီမင္း ထီးနန္းတက္လာခ်ိန္မွာေတာ့ ရႏၱပိုစာခ်ဳပ္ကို ပယ္ဖ်က္ဖို႔ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ စစ္႐ံႈး သူမွာ သူ႕ေနာင္ေတာ္ျဖစ္၍သူႏွင့္မဆိုင္ေၾကာင္း သူ႔လက္ ထက္တြင္ အဂၤလိပ္မ်ား လုပ္တိုင္းခံမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း (၁၈၃၇)ခု ေမလ (၁၇)ရက္တြင္ အင္းဝသို႔ ေရာက္လာေသာ အဂၤလိပ္သံမွဴးဘာေနကို ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာၾကားခဲ့ပါ တယ္။ “ရႏၱပိုစာခ်ဳပ္ကို က်ဳပ္လက္မွတ္ ထိုးခဲ့တာ မဟုတ္ က်ဳပ္လက္ထက္မွာလုပ္တာမဟုတ္လို႔ က်ဳပ္နဲ႔ ဘာမွ မဆိုင္ ဘူးက်ဳပ္ကို အဂၤလိပ္က ဘယ္တုန္းကမွ အႏိုင္ မရရွိခဲ့ပါဘူး”သာယာဝတီမင္း အမ်ိဳးသားေရးစိတ္နဲ႔ ျပတ္သားစြာ တံု႕ျပန္ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဂၤလိပ္ျမန္မာပထမစစ္ပြဲမွာ ျမန္မာေတြ ႐ံႈးခဲ့ၾကေပမယ့္ သာယာဝတီမင္းဦးေဆာင္ၿပီး တိုက္ခဲ့ရတဲ့ “က်ိဳကၠေလာ”့ တိုက္ပြဲမွာေတာ့ အဂၤလိပ္တပ္ေတြ ႐ံႈးနိမ့္ၿပီး ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း သာယာဝတီမင္းက “က်ဳပ္ကို အဂၤလိပ္က ဘယ္တုန္းကမွ အႏိုင္မရရွိခဲ့ပါဘူး”လို႔ ႀကံဳးဝါးခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ရႏၱပိုစာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခရစ္ႏွစ္ (၁၈၃၇-ခု၊ ေမလ ၂၂-ရက္) ညီလာခံမွာ သာယာဝတီမင္းက ေအာက္ပါအတိုင္း မိန္႔ၾကားခဲ့ေၾကာင္း ဆရာညိဳျမရဲ႕ ကုန္းေဘာင္ရွာပံုေတာ္စာအုပ္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။ “စာခ်ဳပ္မ်ားနဲ႔ပတ္သက္၍ ဘာမွေျပာရန္မရွိပါ၊ ထုတ္ေဖာ္ ရည္ၫႊန္းဖို႔လည္း အလိုမရွိပါ၊ ယင္းစာခ်ဳပ္မ်ားသည္ ျမန္မာ အမ်ိဳးသားတို႔အတြက္ ရွက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ ကိစၥ၊ အေစာ္ ကားခံရေသာ ကိစၥျဖစ္သည္”လို႔ဆိုပါတယ္။
စာခ်ဳပ္ကိုကိုင္၍ေျပာတတ္တဲ့ အဂၤလိပ္ေတြကိုလည္း “စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္တယ္ဆိုတာ အဂၤလိပ္တို႔ ဓေလ့ ထံုးတမ္း၊ ျမန္မာဓေလ့ထံုးတမ္းမဟုတ္၊ မဟာမိတ္အျဖစ္ဆက္လက္ ရပ္တည္ခ်င္ရင္ စာခ်ဳပ္မခ်ဳပ္ဘဲ ရပ္တည္ႏိုင္တယ္”လို႔လည္း သာယာဝတီမင္းက ျပတ္သားစြာ မိန္႔ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ရႏၱပိုစာခ်ဳပ္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားနဲ႔ အဂၤလိပ္တို႔ ဆက္ဆံေရးဟာ မေျပလည္ခဲ့ၾကပါ။ ဤသို႔ျဖင့္ (၁၈၃၉-ခုႏွစ္)မွာ ဘင္ဆင္သံအဖြဲ႕ရုပ္သိမ္းမည္ဟု ေၾကညာ ခဲ့ပါတယ္။
ထိုအခ်ိန္မွာပင္ သာယာဝတီမင္းက”သူတို႔ ျပန္ သြားၾကပါေစ ငါသည္ ေနာင္ေတာ္နန္းက်ဘုရင္ကဲ့သို႔ အဂၤလိပ္တို႔လုပ္သလို ခံမည္မဟုတ္၊ အျငင္းပြားမႈမ်ားကို ျမန္မာတို႔က လက္နက္ကိုင္ ေျဖရွင္းရန္ ပိုင္းျဖတ္ၿပီးျဖစ္၏ ဤအခ်က္ကိုအဂၤလိပ္တို႔ ေကာင္းစြာသိရွိေအာင္ ငါလုပ္ျပမည္။ ယခုအႀကိမ္ အဂၤလိပ္တို႔လာတိုက္လွ်င္ တိုက္ပါေစ၊ ျမန္မာတို႔ဟာ ဘယ္လိုလူမ်ိဳးျဖစ္သည္ကို ငါျပမည္ဟု” မိန္႔ ၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ထိုအခ်ိန္မွစ၍ သာယာဝတီမင္းဟာ ျမန္မာ့ဇာတိေသြး အျပည့္နဲ႔ စစ္အင္အားကိုလည္းတိုးခ်ဲ႕၊ စစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈကိုလည္း ေန႔စဥ္ ေဆာင္႐ြက္လာခဲ့သလိုစစ္အဂၤါအခင္းအက်င္းအျပည့္နဲ႔ ရန္ကုန္အထိ ဆင္းကာျမန္မာ အင္အား ျမန္မာ့သတၲိကို ေကာင္းေကာင္းႀကီး ျပသႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္မ်ားဟာ သာယာဝတီမင္းလက္ထက္မွာ စစ္တိုက္ဖို႔မဆိုထားနဲ႔ ရန္စတာမ်ိဳးေတာင္ မလုပ္ခဲ့ၾကေတာ့ပါဟု သမိုင္းကဆိုပါတယ္။
သို႔ေသာ္လည္း ရန္ကုန္ဟာ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား ဝင္ထြက္သြားလာမႈကေတာ့ အလြန္မ်ားျပားေနဆဲျဖစ္ ပါတယ္။ ရန္ကုန္ရဲ႕အေနအထားဟာ ျမန္မာပိုင္ ျဖစ္ေပမယ့္ ျမန္မာဘုန္းရိပ္ထက္ အဂၤလိပ္တို႔ရဲ႕အာဏာရိပ္ကိုပဲ ေမွ်ာ္လင့္ကိုးစားေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ျမန္မာထံုးတမ္း စဥ္လာကို မေလးစား ျမန္မာဘုရင္တို႔ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို မထီေလးစားလုပ္လာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြဟာ စီးပြားေရးဘက္မွာသာမက လူမႈေရး ဘက္မွာပါ လႊမ္းမိုးလာတာကို ေတြ႕ရတဲ့အတြက္ အမ်ိဳးသား ေရးစိတ္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ႀကီးေတာ္မူတဲ့ သာယာဝတီမင္းက မခံႏိုင္ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားအတြက္ ျပတ္သားတဲ့ အမိန္႔ေတြကို လည္းေအာက္ပါ အတိုင္းခ်မွတ္ ခဲ့ပါတယ္။
“ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားသည္ ဘုရင့္အမိန္႔မရပဲ မည္သည့္အေဆာက္အဦးကိုမွ် မေဆာက္ရ၊ ကုန္သြယ္ေရး အတြက္ အသံုးျပဳရန္လည္း ေျမကိုဝယ္ယူခြင့္ မရေစရ၊ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားထံတြင္ မည္သည့္ျမန္မာ အမ်ိဳးသားမ်ားမွ ေနခြင့္မရွိ၊ အကယ္၍ ေရာင္းထားျခင္း၊ ေပါင္ထားျခင္းမ်ား ေၾကာင့္ ေနရသည္ဆိုပါကထိုကဲ့သို႔ ေရာင္းေသာေပါင္ေသာ အ႐ွင္ေကာင္းမ်ားက ျပန္လည္ေ႐ြးယူေစရမည္။ အကယ္၍ မေ႐ြးႏိုင္ပါက ဘုရင့္ဘ႑ာ ေတာ္မွစိုက္ထုတ္ ေ႐ြးယူေပးရမည္။
ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံျခားသားတို႔ႏွင့္အတူ ေနထိုင္လွ်က္ရွိေသာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးအေရအတြက္ကိုလည္း သီးသန္႔ စာရင္းေကာက္ေစသည္။ မဂိုကုလားမ်ား ပိုင္ေသာ ျမန္မာ အမ်ိဳးသားမ်ားကို ဘုရင့္အမိန္႔ေတာ္အရ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ဝန္က ျပန္လည္ေ႐ြးေကာက္ေပးရသည္။ ႏိုင္ငံျခားသားပိုင္ ၿခံဝိုင္း အိမ္ဝိုင္းတို႔အတြင္းတြင္ မိမိတို႔၏ ခင္ပြန္းႏွင့္အတူ ေနထိုင္လွ်က္ရွိေသာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသူမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ ေနထိုင္ခြင့္မေပးေခ်။ ၎အျပင္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားကို ကိုယ္ပိုင္ကြ်န္မ်ား၊ ကူလီမ်ား လက္သမားမ်ား အျဖစ္ထားရွိ အသံုးျပဳျခင္းကိုလည္း မင္းမိန္႔ျဖင့္ ရပ္စဲေစခဲ့ပါတယ္။
သာယာဝတီမင္းဟာ အဂၤလိပ္အပါအဝင္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား၊ဘာသာျခားမ်ား ျမန္မာ့အေရးတြင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္တာကို လံုးဝလက္မခံပဲ ဇာတိမာန္အျပည့္နဲ႔ ျမန္မာ့အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို မည္သူမွေစာ္ကားလို႔ မရေအာင္ မင္းမိန္႔ျဖင့္ ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္ေပးခဲ့တာဟာ အမ်ိဳးဘာသာသာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။
ဒါဟာကုန္းေဘာင္ေခတ္ရဲ႕ သာယာဝတီမင္းႀကီးက အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒကို ေဆာင္႐ြက္ခဲ့တဲ့ သက္ေသ တစ္ခုပင္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ မီးေမာင္းထိုးျပလိုက္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရးမိန္႕ခြန္း
သာယာဝတီမင္းႀကီးက အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ အျပည့္နဲ႕ မင္းမိန္႕ထုတ္သကဲ့သို႕ အမ်ိဳးသားေရးေခါင္း ေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကလည္း အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာအတြက္ ရဲရင့္ျပတ္သားတဲ့ သမိုင္းဝင္ မိန္႕ခြန္း တစ္ခုကို ၂၀.ဝ၁.၁၉၄၆ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာညီလာခံႀကီးမွာ ေျပာခဲ့တယ္လို႕ မွတ္သားရပါတယ္။
“ရွင္းရွင္းေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ကုလားစတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားတို႕ဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ တိုင္းရင္းသား မ်ားရဲ႕ မိတ္ေဆြ အျဖစ္နဲ႕ ေနထိုင္ၾကမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ရန္သူအျဖစ္နဲ႕ ေနထိုင္ၾကမလားဆိုတာကို ဆံုးျဖတ္ရန္ လိုပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ရန္သူနဲ႕မိတ္ေဆြ ႏွစ္မ်ိဳး စလံုး မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး”။
ဒါဟာ အမ်ိဳသားေခါင္းေဆာင္ႀကိး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရး ေဆာင္ရြက္မႈပင္ျဖစ္ပါ ေတာ့တယ္။
အဲဒီလိုေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေအာင္လဲ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕ တည့္မတ္ေဆာင္ရြက္ေပးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႕ ေျပာရင္ မမွားႏိုင္ပါ။
ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး အဂၤလိပ္အစိုးရလက္ထက္ (၁၉၄၆)ခုႏွစ္၊ ၁၃၀၈ ခုႏွစ္၊ နယုန္လဆန္း (၁)ရက္မွ (၄)အထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေျခာက္ထပ္ႀကီးဘုရားႀကီးေက်ာင္းတိုက္၌ ျပည္လံုးကြ်တ္ ဂိုဏ္းေပါင္းစံု သံဃအစည္းအေဝးပြဲႀကီး က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ထိုအစည္းအေဝးပြဲႀကီးသို႕ တက္ေရာက္ေသာ ပခုကၠဴ မဟာဝိသုတာရာမတိုက္မွ မဟာနာယက ဆရာေတာ္ႀကီး ဘဒၵႏၱပညာက အစည္းအေဝးပြဲႀကီးသို႕ လာေရာက္ဝတ္ျပဳေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ေအာက္ပါအတိုင္း ဩဝါဒေပးခဲ့ေၾကာင္း မွတ္သားဖူးပါတယ္။
“အခြင့္သင့္တုန္း ေမာင္ေအာင္ဆန္းကို နည္းနည္းေျပာခ်င္တယ္၊ ေမာင္ေအာင္ဆန္းတို႔ လြပ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ တိုင္းျပည္စည္ပင္ေအာင္လုပ္တာေတာ့ တို႕နားမလည္ဘူး၊ သာသနာေတာ္ စည္ပင္ေအာင္လုပ္တာ ေတာ့ တို႕နားလည္တယ္။
အဲဒီေတာ့ သာသနာ့ေခါင္းေဆာင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားနဲ႕တိုင္ပင္ၿပီး သာသနာေရးကိစၥ လုပ္ေဆာင္ တာေတြ လုပ္ရလိမ့္မယ္လို႕ စိတ္ထဲမွာ ထားပါေလ။
၄င္းအျပင္ အထူးေျပာခ်င္တာကေတာ့ “သည္းခံ ႏိုးၾကား၊ သနားထၾကြ နိစၥမေသြ၊ ခြဲေဝ႐ႈတတ္၊ သူျမတ္တို႕ဂုဏ္” ဆိုတဲ့အတိုင္း အႀကီးအကဲတို႕ ရွိရမည့္ ဂုဏ္ လိုက္နာက်င့္ရမည့္ ဂုဏ္ေျခာက္ပါး အနက္က အထူးသျဖင့္ ႏိုးႏိုးၾကားၾကား သတိဝီရိယရွိဖို႕ကို အထူးသတိျပဳရမယ္။ စားသတိလာသတိ သြားသတိ စည္းေဝး လ်င္လည္း သတိရွိရမယ္”။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက အမ်ိဳးဘာသာသာသနာကို ေဆာင္ရြက္ေစာင့္ေရွာက္သလိုမ်ိဳး ယေန႕ တိုင္းျပည္ ေခါင္းေဆာင္မယ့္ သူမ်ားလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကဲ့သို႕ ေဆာင္ရြက္ ဖို႕ လိုအပ္လွပါတယ္။
မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ႀကီးတဲ့ ျမန္မာ့သူရဲေကာင္း
ဦးသိမ္းေမာင္ရဲ႕ ဖိနပ္တိုက္ပြဲ
ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးနဲ႔ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ေဆာင္ ႐ြက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကို ရွင္ဘုရင္ေတြသာမက သာမန္လူ ပုဂိၢဳလ္ေတြလည္း အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ ရွိသေလာက္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဘာသာသာသနာနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အေသးအဖြဲကေလးကမွအစတံု႕ျပန္တြန္းလွန္ခဲ့တဲ့ ပံုေတြကိုျမန္မာ့သမိုင္းေတြမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။
အနည္းငယ္တင္ျပရရင္-
ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈအစဥ္အလာသာမက ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈကိုပါ ပ်က္စီးေအာင္ ရိုင္းပ်စြာ ေဆာင္႐ြက္တဲ့ လုပ္ရပ္မ်ိဳး ျဖစ္တဲ့ဥေရာပနဲ႔အေမရိကန္လူမ်ိဳးမ်ား ဖိနပ္ တကားကားနဲ႔ ေစတီဘုရားရင္ျပင္အထိ ဖိနပ္မခြ်တ္ပဲ စီးေန ၾကတာကို မခံႏိုင္လို႔ တြန္းလွန္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားေရး အားမာန္အျပည့္နဲ႔ လႈပ္ရွားခဲ့တဲ့ ဖိနပ္တိုက္ပြဲဆိုတာ ရွိခဲ့ ပါတယ္။
အဂၤလန္တြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့ၿပီး ဥပေဒဆိုင္ရာဘြဲ႕မ်ားကိုလည္း ကိန္းဘရစ္တကၠသိုလ္မွ ရရွိခဲ့တဲ့ ဦးသိမ္းေမာင္ဆိုသူက ရဲရဲဝံ့ဝံ့ႀကိဳးစားကာ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ဦးသိမ္းေမာင္ရဲ႕လႈပ္ရွားမႈဟာ ကမၻာေက်ာ္သြား ခဲ့လို႔ ဖိနပ္သိမ္းေမာင္နဲ႔ဖိနပ္တိုက္ပြဲလို႔ေတာင္ ဆိုစမွတ္ျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။
ဦးသိမ္းေမာင္ဟာလူငယ္ဘဝ ဝတ္လံုေတာ္ေပါက္စျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားပညာသင္ၿပီးျပန္လာတဲ့ အခ်ိန္ကတည္းက တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးအတြက္၊ ဘာသာသာ သနာအတြက္ အ႐ြယ္နဲ႔ မလိုက္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ပါတယ္။ လူပင္ငယ္ ေသာ္လည္း ဘာသာေရး အသိဥာဏ္နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈကို ထိမ္းသိမ္း၍ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနထိုင္သူျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားႀကီးတြင္ ဘ႑ာထိမ္းတာဝန္ကို ေပးအပ္ခဲ့ၾကပါ တယ္။
ထိုအခ်ိန္က “ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကန္လူမ်ိဳး မ်ားမွတစ္ပါး မည္သူမွ်ဖိနပ္မစီးရ” ဟူေသာ ဆိုင္းဘုတ္ကို ေက်ာင္းကန္ေစတီဘုရားမ်ားတြင္ ထင္ရွားစြာ ခ်ိတ္ဆြဲထားေလ့ ရွိပါတယ္။ ဘုရားေစတီရင္ျပင္မ်ားေပၚတြင္ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသားမ်ားက ရိုေသစြာ သြားလာဝတ္ျပဳေနခ်ိန္မွာ ၎တို႔ကဖိနပ္ႀကီးတကားကားႏွင့္ သြားလာေနၾကတာကို ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားက လြန္စြာ ခံစားရပါတယ္။
အာဏာရွင္ေတြရဲ႕အမိန္႔ကို မနာခံလို႔မရေပမယ့္၊ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ ျပင္းထန္တဲ့ ကိုသိမ္းေမာင္ကေတာ့ ရဲ႕ဝံ့စြာ တြန္းလွန္ခဲ့ပါတယ္။ စာတမ္းကိုျမင္တာနဲ႔ မခံစားႏိုင္ ေလာက္ေအာင္ နာက်င္လွေသာေၾကာင့္ ကိုသိမ္းေမာင္ဟာ စာတမ္း၏ ေရွ႕ပိုင္းစာျဖစ္တဲ့ ဥေရာပႏွင့္အေမရိကန္ လူမ်ိဳးမ်ားမွတစ္ပါး ဆိုတဲ့ဝိေသသနျပဳခ်က္ကို ပယ္ဖ်က္၍ မည္သူမွ် ဖိနပ္မစီးရဟု ျပင္ဆင္ေရးကာ ခ်ိတ္ဆြဲခဲ့ပါတယ္။ ကိုသိမ္းေမာင္ျပင္ဆင္ေရးလိုက္တဲ့စာတမ္းဟာ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ ဇာတိမာန္ကို ေဖာ္ျပႏိုင္႐ံုမွ်မကႏိုင္ငံျခားသားမ်ားကို ျမန္မာ့ဓေလ့ယဥ္ေက်းမႈေတြကိုလိုက္နာဖို႔ အမိန္႔ေပးလိုက္ သလိုပင္ ျဖစ္ပါတယ္။
မၾကာခင္မွာပဲ အိႏၵိယ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ေလာဒ္ခ်ယ္မ္ဆဖို ျမန္မာျပည္လာၿပီးေရႊဆံေတာ္ကိုပါလာမွာျဖစ္လို႔ ဖိနပ္ မစီးရ ဆိုင္းဘုတ္ကို ျဖဳတ္ခိုင္းပါတယ္။
အဂၤလိပ္အေရးပိုင္ရဲ႕အမိန္႔ကို ကိုသိမ္းေမာင္တို႔ ဘ႑ာထိမ္းအဖြဲ႕က ဘာသာေရးအရ သတၲိရွိရွိနဲ႔ မျဖဳတ္ႏိုင္ ေၾကာင္းျငင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ထိုအခ်ိန္ကစၿပီး ခ်က္ခ်င္းပင္ အြန္လိုင္းမီဒီယာမရွိေသာ္လည္း ဘာသာေရးအသိ ႏိုးၾကားမႈ နဲ႔ တစ္ႏိုင္ငံလံုးျပန္႔ႏွံ႔ ေက်ာ္ၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။
ဦးသိမ္းေမာင္ကိုလည္း ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရး ဘြဲ႕တံဆိပ္အျဖစ္ “ဖိနပ္သိမ္းေမာင္” လို႔ပင္ ေခၚဆိုၾကေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။
ထိုမွတဆင့္ဖိနပ္ျပႆနာမွာတစတစနဲ႔ ႀကီးထြားလာခဲ့သလို ဦးသိမ္းေမာင္ရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရး လႈပ္ရွားမႈကို အားေပးေထာက္ခံၾကၿပီး တစ္မ်ိဳးသားလံုး ဖိနပ္တိုက္ပြဲေတာ္လွန္ေရးႀကီးလုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
၁၉၁၈-ခု၊ေမလ-၁၉ရက္ေန႔ ဦးသိမ္းေမာင္ အက်ိဳးေဆာင္ေနေသာ ဝိုင္အမ္ဘီေအ အသင္းႀကီးမွ ဦးေဆာင္၍ ဂ်ဴဗလီေဟာ၌ ၿမိဳ႕လံုးကြ်တ္အစည္းေဝးႀကီးျပဳလုပ္ကာ ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၁၉-ခု ေအာက္တိုဘာလ-၂၉ရက္ ေန႔မွာေတာ့ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက အညံ့ခံ၍လိုက္ေလ်ာကာ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ “မည္သူမွ် ဖိနပ္မစီးရ” အမိန္႔ကို လိုက္နာခဲ့ ၾကပါတယ္။
ဒါဟာ ၿဗိတိသွ်အစိုးရေခတ္မွာ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား၊ ဘာသာျခားမ်ားကို ဘာသာေရးနဲ႔ ပတ္သက္၍ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ၿပီး ျမန္မာ့ဇာတိေသြး၊ ဇာတိမာန္ကို ျပသခဲ့ၾကျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိသွ်ေခတ္က ျမန္မာတို႔ရဲ႕ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္မႈပင္ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဥပေဒ ေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ဘာသာျခားလူမ်ိဳးျခားမ်ား ဝင္ေရာက္လာမႈကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ထိုသူမ်ားႏွင့္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အတူေနထိုင္ၾကျခင္း၊ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ မည္သည့္ႏိုင္ငံျခားသား လူမ်ိဳးျခားမဆို ၎တို႔ရဲ႕လူမ်ိဳးေရးကို (အမ်ိဳးသားေရးကို)ေဇာင္းေပးေရးဆြဲထားတဲ့ ဥပေဒမ်ားရွိခဲ့ၾကတာ ခ်ည္းပါပဲ။ အိမ္ေထာင္ခန္းဥပေဒမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ားက ဘာသာျခားတို႔ရဲ႕ရွိၿပီးသား အိမ္ေထာင္ခန္းဥပေဒနဲ႔ ေနထိုင္ၾကရတဲ့အတြက္ အေမြဆက္ခံ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္မ်ား မရွိျခင္းႏွင့္ တရားဥပေဒအရ အေပ်ာ္မယားျဖစ္ရျခင္း၊ တိတ္တိတ္ပုန္းသားသမီးမ်ားျဖစ္ရျခင္းတို႔ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ားဘက္က နစ္နာမႈမရွိရေအာင္ ဥပေဒတစ္ရပ္ျဖင့္ ေတာင္းဆိုဖို႔ရန္ ဝတ္လံုေတာ္ရ ဦးသိမ္းေမာင္ (ဖိနပ္သိမ္းေမာင္)ကပင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မိန္းမမ်ား အထူးထိမ္းျမားမႈႏွင့္ အေမြဆက္ခံမႈအက္ဥပေဒကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ထိုဥပေဒ၏ အက်ိဳးခံစားခြင့္ကို မရခဲ့ၾကပါ။ ဦးသိမ္းေမာင္ဟာ ဗုဒၶဘာသာ ဥပေဒ ျဖတ္ထံုး စီရင္ျပဳစုေရးေကာ္မတီ၌ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၅၄-ခု ႏွစ္မွာ လႊတ္ေတာ္တရားေရး ဝန္ႀကီး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္တရားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာေသာ ဦးသိမ္းေမာင္ဟာ ၁၉၅၄-ခုႏွစ္ ဧၿပီလ (၂၃)ရက္ေန႔တြင္ လႊတ္ ေတာ္၌ ၁၉၃၉-ခုႏွစ္ ဥပေဒကိုျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ကာ ထို ဥပေဒကို အတည္ျပဳေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၄-ခုႏွစ္၊ဗုဒၶဘာသာဝင္မိန္မမ်ား အထူးထိမ္းျမားမႈႏွင့္ အေမြဆက္ခံမႈ အက္ဥပေဒပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး မတိုင္မီကတည္းက အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒကို ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကတဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထား တစ္ခုပင္ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
လႊတ္ေတာ္အစရွိတဲ့ တိုင္းျပည္တစ္ခုရဲ႕ အေရးပါ အရာေရာက္လွတဲ့ ေနရာေတြမွာ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ စိတ္မရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ဦးေဆာင္ခဲ့ရင္ ဘာသာသာသနာအတြက္ ကာကြယ္မႈအားနည္းၿပီး တိုင္းျပည္နဲ႕လူမ်ိဳးပါ ျပဳတ္သြားႏိုင္တယ္ဆိုတာကို သတိျပဳမိဖို႕လည္း လိုအပ္လွပါတယ္။ အကယ္၍ ဦးသိမ္းေမာင္ဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ပင္ ဟုတ္ဟုတ္ေသာ္လည္း အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ မရွိခဲ့ဘူးဆိုရင္ ၁၉၅၄-ခုႏွစ္ဥပေဒဆိုတာလည္း ေပၚေပါက္လာႏိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိေပ။
အမ်ိဳးေစာင္႕ဥပေဒ ႀကိဳးပမ္းမႈအဆင္႕ဆင္႕
ေရႊဒံုးဘီေအာင္
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒႏွင့္ပတ္သက္တဲ့ ေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈမ်ားတြင္ စာေရးဆရာ ဒါ႐ိုက္တာ ေရႊဒံုးဘီ ေအာင္ေရးတဲ့ “ေသြးနဲ႔ေရးတဲ့စာ” ဝတၳဳေလးကလည္း အမ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒကို ပံုေဖၚထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ဒီဝတၳဳထဲမွာ လူမ်ိဳးျခား၊ ဘာသာျခားႏွင့္ လက္ထပ္ေတာ့မည့္ ကရင္မေလးတစ္ေယာက္ကို ဗမာစစ္သားႀကီး တစ္ေယာက္က ေတာထဲေခၚၿပီး တရားေဟာတဲ့ထဲမွာ – လြတ္လပ္ေရးရရင္ ဒီဥပေဒကို အရင္ဆံုးေတာင္းဆိုမယ္ ဆိုတဲ့ စာသားေလးဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ေတာ့ မီးျပတိုက္ေပၚက က်လာတဲ့ ဆလိုက္မီးေလးတစ္ခ်က္ပင္ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။
၁၉၄၂-ခုႏွစ္ ဂ်ပန္အဝင္ အဂၤလိပ္အထြက္ ရခိုင္ ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ေတြမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈႀကီးေၾကာင့္ ေက်းရြာေပါင္း ၁၅၀-ေက်ာ္ မီးေလာင္ပ်က္စီးၿပီး ရခိုင္တိုင္းရင္းသူ၊ တိုင္းရင္းသား ဗုဒၶဘာသာဝင္ေပါင္း ေလးေသာင္းေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရပါတယ္။
အဂၤလိပ္ႏွင့္ အတူပါလာခဲ့ၾကတဲ့ ဘဂၤါလီေတြႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ စစ္တေကာင္းေဒသမွ ခိုးဝင္လာတဲ့ ဘဂၤါလီေတြဟာ မိန္းမမ်ားမ်ားယူ၊ ကေလးမ်ားမ်ားေမြးစနစ္ႏွင့္ လူဦးေရ ထူေထာင္လိုက္ၾကၿပီး ေမြးဖြားမႈႏႈန္း နိမ့္ပါးတဲ့ ရခိုင္ေတြထက္ လူဦးေရ သာလာလို႔ ရခိုင္ေတြကို သတ္ျဖတ္လိုက္ၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘဂၤါလီေတြရဲ႕ အႀကံအစည္ကိုရိပ္မိလို႔ သေဘၤာေတြနဲ႕ ထြက္ေျပးသြားတဲ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ အဖိုးအဖြားမ်ား၊ ကေလးသူငယ္မ်ားလည္းဝန္ႏွင့္အားမမွ်လို႔ သေဘၤာေမွာက္ရာမွာ လူေပါင္းေသာင္းခ်ီ ေသဆံုးခဲ့ရ ျပန္ပါတယ္။
ေမဃဝတီဆရာေတာ္အရွင္နာရဒ
ဒီအျဖစ္အပ်က္ဟာ ဒီမွာတင္ ၿပီးဆံုးသြာတာ မဟုတ္ဘဲ မတရားအက်င့္ခံခဲ့ရတဲ့ တိုင္းရင္းသူမ်ား၊ ေရာင္း စားခံခဲ့ရတဲ့ တိုင္းရင္းသူမ်ား၊ လိင္ကြ်န္အျပဳခံခဲ့ရတဲ့ တိုင္းရင္းသူမ်ားကို ယခင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ (ယခု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ) စစ္တေကာင္းေတာင္တန္းေပၚမွာ မ်ားစြာေတြ႕ျမင္ခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ရခိုင္ဆရာေတာ္ ေမဃဝတီ အရွင္နာရဒ ဆိုတာ ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။
ဒီအျဖစ္အပ်က္မွန္ေတြကို ေမဃဝတီ အရွင္နာရဒ ဆရာေတာ္ႏွင့္ စာေရးဆရာ ဒါ႐ိုက္တာဆရာႀကီး ေရႊဒံုးဘီ ေအာင္တို႔က ကိုယ္ေတာ့္က႐ုဏာအမည္ရတဲ့ စာအုပ္ထုတ္ေဝရာမွ ျပည္ေထာင္စုတစ္ဝွမ္းလံုး မူဆလင္အႏၱရာယ္ကို သတိထားမိလာပါေတာ့တယ္။
ေသြးနဲ႔ေရးတဲ့စာ၊ ကိုယ္ေတာင့္က႐ုဏာ စာအုပ္မ်ားေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ ႏိုးၾကားလာၾကတဲ့ ရဟန္းရွင္လူျပည္သူေတြဟာ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒကိုပဲ ကယ္တင္ရွင္အျဖစ္ ေမွ်ာ္တလင့္လင့္ ျဖစ္လာၾကပါေတာ့တယ္။
ႏွစ္ဖက္လွဦးေက်ာ္လြင္
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒကို တရားဝင္ေဟာေျပာၿပီး ျပည္သူေတြႏွင့္ မိတ္ဆက္ေပးသူကေတာ့ စာေရးဆရာႀကီး ႏွစ္ဖက္လွ ဦးေက်ာ္လြင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာႀကီးဦးေက်ာ္လြင္ဟာ ရဟန္းဘဝမွာ သက် သီဟဓမၼာစရိယ-ေစတိယဂၤဏဓမၼာစရိယ၊ သာသနဓဇ သိရီပဝရဓမၼာစရိယဘြဲ႕ထူးဂုဏ္ထူးမ်ား ရရွိခဲ့သလို လူ႔ဘဝမွာ မဟာဝိဇၨာဘြဲ႕ႏွင့္ အထက္တန္းေရွ႕ေနဘြဲ႕မ်ား ကိုလည္း ရရွိခဲ့တာေၾကာင့္ ေလာကီပညာဘြဲ႕၊ ေကာကုတၲရာ ပညာဘြဲ႕ တို႔ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ႏွစ္ဖက္လွ ဦးေက်ာ္လြင္ဆိုတဲ့ ကေလာင္အမည္ေပးခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ဆရာႏွစ္ဖက္လွဦးေက်ာ္လြင္ဟာ ဘာသာေရး စာေပမ်ား ေရးသားတဲ့အျပင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေတြမွာ လည္း ဘာသာေရးစာေပ ေဟာေျပာပြဲမ်ား ေဟာေျပာခဲ့ ပါတယ္။
ေဟာေျပာပြဲမ်ား၊ တရားစခန္းမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈ သင္တန္းမ်ား၊ အဘိဓမၼာသင္တန္းမ်ားမွာ အမ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒအေၾကာင္း ထည့္သြင္းေဟာၾကားခဲ့လို႔ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဆိုတဲ့ နာမည္ကို ၾကားဖူးသူတိုင္း အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒရဲ႕ တန္ဖိုးကို သိရွိခဲ့ၾကပါေတာ့တယ္။
အာဏာသိမ္းအစိုးရလက္ထက္မွာ သာသနာထြန္း ကား ျပန္႔ပြားေရးဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္လည္းျဖစ္၊ ဥပေဒပညာ ရွင္တစ္ဦးလည္းျဖစ္ေနလို႔ စိတ္ရွိလက္ရွိ မေဟာၾကားႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ ဆရာ့တပ္လွန္႔သံမ်ားေၾကာင့္ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ က်န္လူငယ္ လူရြယ္မ်ား အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္မ်ား ႏိုးၾကားလာပါေတာ့တယ္။
ဝီရသူ (မစိုးရိမ္)
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ တရားေတာ္မ်ားကို အေမြဆက္ခံ ေဟာၾကားသူတစ္ဦးကေတာ့ ဝံသာႏုဓမၼကထိက အမ်ိဳးသားေရးဝါဒီဆရာေတာ္ အရွင္ဝီရသူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အရွင္ဝီရသူဟာ မႏၱေလး မစိုးရိမ္တိုက္သစ္မွာ သက်သီဟဓမၼာစရိယဘြဲ႕ယူရန္ ႀကိဳးစားရင္း ၁၉၉၇-ခုႏွစ္ မွစၿပီး အမ်ိဳးသားေရးတရားမ်ား ေဟာၾကားကာ စာသင္သား သံဃာငယ္ေလးမ်ားကို စတင္စည္း႐ံုးခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘြဲ႕အမည္အရင္းက အရွင္ဝိစိတၲျဖစ္ေသာ္လည္း ၂၀ဝ၀-ခုႏွစ္မွာ ဝီရသူ(မစိုးရိမ္) ကေလာင္အမည္ႏွင့္ ေထရဝါဒတိုက္ ပြဲစာအုပ္ကို ေရးသားခဲ့ရာမွ အရွင္ဝီရသူ အမည္ ထင္ရွားလာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
အရွင္ဝီရသူဟာ ၂၀ဝ၁-ခုႏွစ္၊ ၂၀ဝ၂-ခုႏွစ္၊ ၂၀ဝ၃-ခုႏွစ္ေတြမွာ အမ်ိဳးသားေရးတရားမ်ား လွည့္လည္ ေဟာၾကားရင္း အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒလိုအပ္ေနေၾကာင္း ထည့္သြင္းေဟာၾကားရာမွ ဗုဒၶဘာသာဝင္ သံဃာထုႏွင့္ လူ ထုအၾကား ေထာက္ခံမႈမ်ား ေရပန္းစားလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါ တယ္။
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ဘာေၾကာင့္လိုအပ္တယ္ ဆိုတာကို ၂၀ဝ၀-ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ မံုရြာၿမိဳ႕နယ္ အလံု တိုက္နယ္မွ ဗုဒၶဘာသာျမန္မာမိန္းမကေလး မစုစုလတ္ အသတ္ခံရမႈက ၫႊန္းဆိုသြားခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာမိန္းကေလး စုစုလတ္ဟာ အလံုတိုက္နယ္ ေရႊတံတားရပ္ေန မူလတန္းေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီး ဦးလွ ျမတ္၊ အလယ္ တန္းျပဆရာမ ေဒၚစန္းရီတို႔ရဲ႕ စတုတၳေျမာက္ (ႏို႔ညႇာ)သမီး ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၇၂-ခုႏွစ္မွာ ေမြးဖြားၿပီး ၁၉၉၈-ခုႏွစ္မွာ အိမ္ေထာင္က်ကာ ၂၀ဝ၀-ခုႏွစ္မွာ အသတ္ခံလိုက္ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတ္သူေတြကေတာ့ စုစုလတ္ရဲ႕ခင္ပြန္း ရာဇင္ႏွင့္ေယာကၡမ ဦးခ်ိဳ+ေဒၚျမင့္ျမင့္သန္း၊ ေယာင္းမျဖစ္သူ ႏိုရဘီ တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အထည္ခ်ဳပ္စက္ခံုေပၚ ပုလင္းေလးတစ္လံုးထဲ ပန္းကေလးေတြထည့္ၿပီး ယၾတာေခ်တာကို ဘုရားပန္း တင္တယ္စြပ္စြဲၿပီး ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ပစ္လိုက္ၾက တာပဲျဖစ္ပါတယ္။
တရားခံ ေလးေယာက္လံုးကို ေထာင္ဒဏ္တစ္သက္ တစ္ကြ်န္း ခ်မွတ္ခဲ့ေပမယ့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြရဲ႕ ရင္ထဲမွာ ေတာ့ နာက်ည္းမႈေပါင္းမ်ားစြာဟာ အစိုင္အခဲအျဖစ္ ကိန္း ေအာင္းသြားခဲ့ပါေတာ့တယ္။
စုစုလတ္ အသတ္ခံလိုက္ရတဲ့ သတင္းၾကားရတဲ့ အခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသားေရးတရား ထေဟာဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ အရွင္ဝီရသူအတြက္ မျဖစ္မေန ေဟာဖို႔ႀကံဳလာခဲ့ရတာကေတာ့ ဧရာဝတီတိုင္း ႀကံခင္းၿမိဳ႕ရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ေလးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဖခင္ျဖစ္သူေက်ာင္းဒကာႀကီး ေသဆံုးသြားတာေတာင္ အသုဘခ်ခြင့္မရခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးျဖစ္သူ ေဒၚသန္းသန္းခ်စ္ရဲ႕အျဖစ္အပ်က္ကို ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ႀကံဳခဲ့ရတာေၾကာင့္ အမ်ိဳးေစာင့္တရားႏွင့္ အမ်ိဳး ေစာင့္ဥပေဒကို ဧရာဝတီတိုင္း ႀကံခင္းၿမိဳ႕ နဝင္းကုန္း ေက်ာင္းတိုက္မွာ ၂၀ဝ၁ခုႏွစ္ ေမလမွစၿပီး ေဟာၾကားခဲ့ ပါေတာ့တယ္။
ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးေလးမ်ားကို ကာကြယ္ဖို႕ဥပေဒတစ္ရပ္ လိုအပ္ ေနၿပီဆိုတာကို ျပည္ေထာင္စုတဝွမ္းလံုးမွ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူအားလံုးက တညီတညြတ္တည္း သေဘာတူလက္ခံခဲ့ ၾကပါ တယ္။
အမ်ိဳးသားေရးတရားေဟာၾကားရင္း နအဖ အစိုးရရဲ႕အေရးယူမႈေၾကာင့္ ၂၀ဝ၃-ခုႏွစ္ ေအာက္တို ဘာလ မွာ အရွင္ဝီရသူ လူဝတ္ဘဝႏွင့္ အက်ဥ္းစံခံခဲ့ရပါတယ္။ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးကလည္း အရွင္ဝီရသူ ႏွင့္အတူ တိမ္ျမဳပ္သြားခဲ့ရပါတယ္။
အရွင္ဝီရသူ ေထာင္မွထြက္လို႔ ၅-လေက်ာ္ကာလ ၂၀၁၂-ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၈-ရက္၊ ေသာၾကာေန႔ မြန္းလြဲ တစ္နာရီ ေက်ာ္ ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ႀကီးမွာ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား အၾကမ္းဖက္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ေမာင္းေတာၿမိဳ႕ေပၚ ရပ္ကြက္ႀကီးႏွစ္ရပ္ကြက္ႏွင့္ ေက်းရြာေပါင္းရွစ္ရြာ မီးေလာင္တိုက္အသြင္းခံရလို႔ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား ခိုကိုးရြာမဲ့ဘဝသို႕ ေရာက္ရွိခဲ့ ရပါေတာ့တယ္။
ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္ လူဦးေရ(၆)သိန္းေက်ာ္မွာ ရခိုင္အပါအဝင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ဦးေရက (၃)ေသာင္းခန္႔ သာရွိေတာ့တဲ့အခါ လူမ်ားစု ဘဂၤလီအုပ္ႀကီးက လူနည္းစု ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြကို ဘာျပႆနာမွ်မျဖစ္ပဲ ဂ်ီဟဒ္ စစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲလိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္အတူ ရေသ့ေတာင္ (ဂူေတာင္ ) စစ္ေတြၿမိဳ႕တို႔ပါ တစ္ဆက္တည္း စီးနင္းခံခဲ့ရပါ တယ္။ မူဆလင္ေတြ လူဦးေရမ်ားလာရင္ မူဆလင္ မဟုတ္သူေတြပါ တိုက္ခိုက္ၿပီး မူဆလင္ႏိုင္ငံ ထူေထာင္ခဲ့တာေတြဟာ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ ထင္ရွားခဲ့ေပမယ့္ မူဆလင္အႏၱရာယ္ ကာကြယ္ေရး၊ အမ်ိဳးသားလံုးၿခံဳေရးႏွင့္ ပတ္သက္လို႔ အစိုးရ အစဥ္အဆက္ အားနည္းခဲ့တာေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္သူတို႔ အသက္အိုးအိမ္ စည္းစိမ္ ဆံုး႐ံႈးမႈႀကီးမားခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္ႀကီး ဂ်ီဟတ္အလုပ္ခံလိုက္ရလို႔ အျပစ္မဲ့ ဘုန္းႀကီးေတြလူေတြ၊ အမ်ိဳးသားေတြအမ်ိဳးသမီးေတြ၊ အဖိုး အဖြားေတြ ကေလးသူငယ္ေတြ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့အျပင္ ေစတီ ပုထိုးမ်ား၊ ႐ုပ္ပြါးေတာ္မ်ား၊ လူေနအိမ္မ်ား၊ ေဆး႐ံု ေဆးခန္း မ်ား၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား မီးေလာင္ ပ်က္စီးခဲ့ရတဲ့အျဖစ္ေတြေၾကာင့္ ကမၻာ့တစ္ဝွမ္းလံုးရွိ ဗုဒၶ ဘာသာဝင္မ်ား ပူေဆြးေသာက ေရာက္ခဲ့ရပါတယ္။
ကမၻာ့အမ်ားစု ဘဂၤါလီေတြၾကားမွာ ၫႇိဳးငယ္စြာ ေနၾကရတဲ့ လူနည္းစုရခိုင္ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြကေတာ့ ရွားပါး မ်ိဳးႏြယ္စုတစ္ခုလို တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေပ်ာက္ကြယ္ရေတာ့မယ့္ အေျခအေနဆိုးေတြေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္သူလံုၿခံဳေရး၊ ရခိုင္ျပည္ အခ်ဳပ္အခ်ာ တည္ၿမဲေရးတို႔ႏွင့္အတူ ျပည္ေထာင္စုတစ္ဝွမ္း လံုးရဲ႕ အမ်ိဳးဘာသာသာသနာလံုးၿခံဳေရးအတြက္ တစ္တိုင္းျပည္လံုး ေတာင့္တခဲ့ၾကတဲ့ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒႀကီးေပၚ ေပါက္လာေရးအတြက္ မျဖစ္မေနႀကိဳးပမ္းၾကရပါေတာ့တယ္။ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားတို႔ အႏၱရာယ္က်ေရာက္တဲ့ အခါတိုင္း ေရွ႕တန္းထြက္ၿပီး ျပည္သူ႔ဘက္မွ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ခဲ့ေလ့ရွိတဲ့ သံဃာေတာ္မ်ားက အမ်ိဳးသားအႏၱရာယ္ ဆိုးႀကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ ရေတာ့မည့္ အေျခအေနဆိုးႀကီးကို ကာကြယ္ရန္ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒႀကီးကို စတင္ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကို ၂၀၁၂ခု၊ ဇူလိုင္လ(၁၁)ရက္ေန႔မွ စတင္လႈပ္ရွား ခဲ့ၾကပါတယ္။
မႏၱေလး၊ ရန္ကုန္၊ စစ္ကိုင္း၊ မံုရြာ၊ အမရပူရ၊ ျပင္ဦး လြင္၊ သီေပါ၊ ကြတ္ခိုင္၊ နမ့္စမ္း၊ မူဆယ္၊ ကေလး၊ ဟုမၼလင္း၊ ေမာ္လၿမိဳင္အစရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားမွ ပရိယတၲိနယ္မွာ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားေသာ ဆရာေတာ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေက်ာ္ဓမၼကထိက ဆရာေတာ္မ်ား လက္မွတ္ ေပါင္း ၁၃၆-ခုႏွင့္အတူ ေတာင္း ဆိုခဲ့ ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
သံဃာေတာ္မ်ား တာဝန္ခံေတာင္းဆိုသူေတြက ေတာ့ စစ္ကိုင္းေတာင္႐ိုး သဒၶမၼေဝဒဂူေက်ာင္းမွ သီတဂူ အရွင္ေဒဝိႏၵာဘိဝံသႏွင့္ မႏၱေလးမစိုးရိမ္တိုက္သစ္ ဓမၼသဟာယေက်ာင္းနာယက ဘဒၵႏၱဝိစိတၲာဘိဝံသ (အရွင္ ဝီရသူ) ဆရာေတာ္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဆရာေတာ္မ်ားထဲမွ လက္မွတ္ရရွိေရးအတြက္ တစ္ေက်ာင္းဝင္တစ္ေက်ာင္းထြက္၊ တစ္ၿမိဳ႕ဝင္ တစ္ၿမိဳ႕ထြက္၊ တစ္ႏိုင္ငံလံုး လွည့္လည္၍ လက္မွတ္ေကာက္ခံခဲ့သူမ်ား ကေတာ့ …
မစိုးရိမ္တိုက္သစ္မွ အရွင္ဝီရသူ၊ မစိုးရိမ္တိုက္ ႀကီးမွ အရွင္ဣႏၵာစကၠာဘိဝံသ၊ သီတဂူအရွင္ေဒဝိႏၵာ ဘိဝံသ၊ ပုသိမ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္ ေရတံခြန္ေတာင္ သစၥေဝဒဂူ ဆရာေတာ္ အရွင္ေခမာစာရႏွင့္ ဟုမၼလင္းၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕မပရိယတၲိ စာသင္တိုက္ ဆရာေတာ္ေလး အရွင္ပညာဗလတို႔ ျဖစ္ပါ တယ္။
ဟုမၼလင္းၿမိဳ႕မွ အရွင္ပညာဗလဆရာေတာ္က ႏိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယကဆရာေတာ္မ်ားထံမွ ဩဝါဒ ခံယူျခင္း၊ ေနျပည္ေတာ္သို႔သြား၍ လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း၊ ပါတီအသီးသီးသို႔သြား အကူ အညီမ်ား အႀကံအÓဏ္မ်ား ေတာင္းခံျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါ တယ္။
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားစုက ကိုယ္ပိုင္ မဆံုးျဖတ္ဝံ့ျခင္း၊ လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္မညီဟုဆိုကာ ပယ္ခ်ခဲ့ ျခင္းေၾကာင့္ သာသနာေရးဌာနႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သံဃ မဟာ နာယက ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားကိုသာ အားကိုးခဲ့ရပါေတာ့တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္သံဃ မဟာနာယက ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား အေနျဖင့္ ေတာင္းဆိုေပးမည္ဆိုလွ်င္ ရႏိုင္ေျခရွိေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယက ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက မွတ္တမ္းအျဖစ္သာ လက္ခံထားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေက်ာ ေထာက္ေနာက္ခံ အင္အားလံုးဝမရွိေတာ့တဲ့ အဆင့္ အထိ ေရာက္သြားခဲ့ရပါတယ္။
အသက္သိကၡာဝါေတာ္အရ ရဟန္းပ်ိဳအဆင့္သာ ရွိေသးသည့္ အရွင္ဝီရသူႏွင့္ သီတဂူအရွင္ေဒဝိႏၵာဘိဝံသ တို႔ရဲ႕ တာဝန္ခံေတာင္းဆိုမႈဟာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေဆြးေႏြးတဲ့ အဆင့္ေတာင္ မေရာက္လိုက္ဘဲ ခဲေလသမွ် သဲေရက် ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။
မဘသအဖြဲ႕ႀကီး
ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ေနထိုင္ရာ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္း (၁၃၅)မ်ိဳးတို႔ စုေပါင္း ေနထိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ထိုတိုင္းရင္းသားမ်ားဟာ ဘာသာ အယူဝါဒေၾကာင့္ ျပႆနာတစ္စံုတရာ မျဖစ္ခဲ့ၾကပါ။ မိမိတို႔ ယံုၾကည္ရာကို လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံ ေတာ္ကလည္း လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ကို ဥပေဒႏွင့္အညီ ေပးထားၿပီးသားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
သို႔ရာတြင္ ယခုေနာက္ပိုင္းကာလ၌ အျခားႏိုင္ငံ သားမ်ား ဘာသာျခား၊ လူမ်ိဳး ျခားမ်ား ဝင္ေရာက္လာၿပီး ေနာက္ ဘာသာေရး အယူအဆေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ လူမ်ိဳးေရးအသြင္သ႑ာန္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဘာသာတစ္ခုက အျခားဘာသာတစ္ခုကို အတင္းသြတ္သြင္းျခင္းမ်ား၊ အရြယ္မေရာက္ေသးေသာ ဘာသာမတူသည့္ မိန္းကေလးမ်ားကို နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ လက္ထပ္ၿပီး ဘာသာသြတ္သြင္းျခင္းမ်ား၊ အဓမၼျပဳက်င့္ျခင္းမ်ားရွိလာခဲ့ရာ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ဘာသာ အယူဝါဒေၾကာင့္ ျပႆနာမ်ား ထပ္မံမျဖစ္ေပၚေစရန္ အတြက္ လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသား တိုင္းရင္းသားမ်ား ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ား ညီၫြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူေနထိုင္ ႏိုင္ေရးအတြက္လည္းေကာင္း၊ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ (တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳး) ကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ တရားဥပေဒႏွင့္အညီ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ေရးအတြက္ လည္းေကာင္း တူညီစြာလိုက္နာၾကရမည့္ ဥပေဒမ်ား ေဖၚေဆာင္ရန္ အေျခအေနအခ်ိန္အခါသို႕ ေရာက္ရွိေနၿပီဟု ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္မ်ားက သံုးသပ္မိပါသျဖင့္ အမ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒေပၚထြက္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းရာတြင္ ထိေရာက္မႈရွိေစ ေရးႏွင့္ ညီညြတ္မႈ ရရွိေရးကိုပါစဥ္းစားေတာ္မူၾကၿပီး မဘသအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းေရးကို ဆက္လက္လႈပ္ရွားခဲ့ၾကပါတယ္။
ရြာမပရိယတၲိစာသင္တိုက္ (အင္းစိန္)၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဩဝါဒါစရိယ၊ အဂၢမဟာပ႑ိတ၊ ဆရာေတာ္ဘဒၵႏၱ တိေလာကာဘိဝံသ ဦးစီးဦးေဆာင္မႈျပဳကာ ေအာက္ပါ ဆရာေတာ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး ညႇိႏိႈင္းတိုင္ပင္ခဲ့ၾကပါ တယ္။
ပိဋကသံုးပံု နိကာယ္စာသင္တိုက္ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱသီလကၡႏၶာဘိဝံသ
(ေရႊရတု တိပိဋကဓရ၊ပါဠိပါရဂူ၊ တိပိဋကဓရ တိပိဋကေကာဝိဒ၊ တိပိဋကဓရ ဓမၼဘ႑ာဂါရိက)၊
တိပိဋကပုလဲေရာင္ရွိန္စာသင္တိုက္ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ ဣႏၵပါလ
(တိပိဋကဓရ တိပိဋကေကာဝိဒ၊ တိပိဋကဓရ ဓမၼဘ႑ာဂါရိက)၊
သိမ္ဇရပ္ ဓမၼဒူတပရိယတၲိ စာသင္တိုက္ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ ပညာဝရ၊
မႏၱေလးၿမိဳ႕ မစိုးရိမ္တိုက္သစ္ ဓမၼသဟာယ ေက်ာင္း နာယကဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ ဝိစိတၲာဘိဝံသ (ဝီရသူ-မစိုးရိမ္)၊
မရမ္းကုန္း၊ စံျပသာသနာျပဳေက်ာင္း ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ ေကာသလႅ၊
အေပါင္ၿမိဳ႕နယ္ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ ကဝိသာရ၊
ရွင္စႏၵာသီရိ
(အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္လံုးဆိုင္ရာ ပူးေပါင္း ဆြမ္းေလာင္းအသင္းႀကီး-မိုဘိုင္းလ္)၊
အဆိုပါေတြ႕ဆံုပြဲကို အင္းစိန္ရြာမပရိယတၲိ စာသင္တိုက္ အစည္းအေဝးခန္းမႀကီး၌ (၆.၅.၂၀၁၃) တနလၤာ ေန႔၊ ေန႔လယ္(၂)နာရီတြင္ က်င္းပခဲ့ၾကၿပီး ညႇိႏိႈင္းသေဘာတူ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ခဲ့ပါသည္။
အစည္းအေဝးဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားမွာ-
၁။ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ဟု အမည္သတ္မွတ္ ေခၚတြင္ေစရန္၊
၂။ အဖြဲ႕ကို
(က) ႏိုင္ငံေတာ္ဩဝါဒါစရိယဆရာေတာ္မ်ား ပါဝင္သည့္ ဦးေဆာင္ ဆရာေတာ္မ်ားအဖြဲ႕၊
(ခ) စာသင္တိုက္ဆရာေတာ္မ်ားပါဝင္သည့္ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္မ်ားအဖြဲ႕၊
(ဂ) ဓမၼကထိကႏွင့္ ကမၼ႒ာနာစရိယဆရာေတာ္မ်ား ပါဝင္သည့္ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္မ်ားအဖြဲ႕ ဟူ၍ ဖြဲ႕စည္းထားရွိရန္
၃။ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္မ်ားအဖြဲ႕ကို တိုးခ်ဲ႕ဖြဲ႕စည္းရန္ အတြက္ –
စာသင္တိုက္ဆရာေတာ္မ်ားကို ဘဒၵႏၱ တိေလာ ကာဘိဝံသကလည္းေကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္ ဩဝါဒါ စရိယႏွင့္ တိပိဋက ဆရာေတာ္မ်ားကို ဘဒၵႏၱ သီလကၡႏၶာဘိဝံသႏွင့္ ဘဒၵႏၱဣႏၵပါလ တို႕က လည္းေကာင္း၊ ဓမၼကထိကႏွင့္ ကမၼ႒ာနာစရိယ ဆရာေတာ္မ်ားကို ဘဒၵႏၱ ပညာဝရႏွင့္ ဘဒၵႏၱဝိစိတၲာဘိဝံသ (ဝီရသူ-မစိုးရိမ္) တို႔ကလည္းေကာင္း တာဝန္ယူႏိႈးေဆာ္ စည္း႐ံုး ေဆာင္ရြက္ရန္၊
၄။ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာကို မကြယ္ေပ်ာက္ေအာင္ တရားဥပေဒႏွင့္အညီ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ေရးအတြက္ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒတစ္ရပ္ ျဖစ္ေပၚလာေစေရး အတြက္ (ေရရွည္) စီမံခ်က္ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္သြားရန္၊
၅။ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ေရးအဖြဲ႕၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ျပည္သူ လူထုၾကား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိရွိ နားလည္ေစရန္အတြက္ သင့္ေတာ္သည့္အခ်ိန္တြင္ ပံုႏွိပ္မီဒီယာႏွင့္ အြန္လိုင္း မီဒီယာမ်ား အသံုးျပဳ၍ အသိပညာေပးေဆာင္ရြက္သြားရန္၊
၆။ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ အစည္းမ်ား၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ျပည္သူလူထု အင္အားကို ညီၫြတ္စြာ ပူးေပါင္း ရယူေဆာင္ရြက္သြားရန္၊
၇။ ဘာသာေရးç လူမႈေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ လူထု အေျချပဳအသိပညာစည္း႐ံုးေရး ေဆာင္ရြက္သြား မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို –
အထက္ျမန္မာျပည္ တာဝန္ခံဆရာေတာ္ အျဖစ္ ဘဒၵႏၱဝိစိတၲာဘိဝံသ (ဝီရသူ-မစိုးရိမ္) က လည္းေကာင္း၊
ေအာက္ျမန္မာျပည္ တာဝန္ခံဆရာေတာ္အျဖစ္ ဘဒၵႏၱပညာဝရကလည္းေကာင္း တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ ရန္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
၄င္း၌ သိမ္ဇရပ္ ဓမၼဒူတပရိယတၲိ စာသင္တိုက္ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ ပညာဝရမွ ၄င္း၏ဒကာအရင္းျဖစ္သူ ဦးရဲေခါင္ညြန္႔ (B.S.C., BL) တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ႀကီး ေနအိမ္သို႔ ၾကြရာက္ၿပီး အထက္ပါ ဥပေဒမ်ားကို အျမန္ဆံုး ေရးဆြဲေပးရန္ တိုက္တြန္းေတာင္းဆိုခဲ့သျဖင့္ ဦးရဲေခါင္ညြန္႔ က တာဝန္ယူခဲ့ပါတယ္။ တာဝန္ယူၿပီး မူၾကမ္းကို ဆရာ ေတာ္ထံ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
၄င္းေနာက္ ဆရာေတာ္က ရြာမပရိယတၲိစာသင္တိုက္ အင္းစိန္ဆရာေတာ္ႀကီး ဘဒၵႏၱ တိေလာကာဘိဝံသ အားတင္ျပ၍ မူၾကမ္းကိုလက္ခံေတာ္မူ၍ ကိုယ္တိုင္ ဦး ေဆာင္ပါဝင္ေပးရန္အတြက္လည္း လက္ခံေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
သာသနာႏွစ္ ၂၅၅၇ခု၊ ေကာဇာႏွစ္ ၁၃၇၅ခု၊ နယုန္လျပည့္ေက်ာ္ (၄)ရက္၊ ခရစ္ႏွစ္ ၂၀၁၃၊ ဇြန္ (၂၇)ရက္ ၾကာသပေတးေန႕တြင္ အင္းစိန္ၿမိဳ႕ ေအာင္ ဆန္းေတာရတပ္ဦးေက်ာင္းတိုက္၌ သံဃာ (၁၅၅၃) ပါး တို႕ တက္ေရာက္သည့္ သံဃာ့ညီလာခံႀကီးက အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ ဗဟိုအဖြဲ႕ႀကီး စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ မဘသ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံစည္းမ်ဥ္း၌ “ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာ္အတြင္း လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရးမ်ား၌ အၾကမ္းဖက္မႈပဋိပကၡမ်ား မျဖစ္ေစရန္ အသိပညာေပး စည္း႐ံုးတားဆီး ကာကြယ္ႏိုင္ေရး ႏိုင္ငံသူ/သားအားလံုး အျပန္အလွန္ ခ်စ္ၾကည္ ေလးစားလ်က္ စည္းကမ္းတက် ညီညီညြတ္ညြတ္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ေရး”ဟူေသာ မူဝါဒကို အေျခခံထားကာ ေဆာင္ရြက္ၾက ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
အင္းစိန္ၿမိဳ႕ ရြာမပရိယတၱိစာသင္တိုက္၊ ပဓာန နာယကဆရာေတာ္ အဂၢမဟာပ႑ိတ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ဩဝါဒါ စရိယလည္း ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ဘဒၵႏၱတိေလာကာဘိဝံသ ဆရာေတာ္ႀကီးကဥကၠ႒အျဖစ္တာဝန္ယူ၍ တစ္ႏိုင္လံုး ရပ္ကြက္/ေက်းရြာအဆင့္၊ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္၊ ခရိုင္အဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္၊ တိုင္းေဒသႀကီး စသည္ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပံု အတိုင္း အဆင့္ဆင့္ဖြဲ႕စည္းထားခဲ့ၾကပါတယ္။
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ေတာင္းဆိုျခင္း
ဘာသာျခား လူမ်ိဳးျခားမ်ားႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားၾကေသာ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းသူ တိုင္းရင္းသားမ်ား အတြက္ စနစ္တက် ကာကြယ္ထားသည့္ ဥပေဒမရွိခဲ့သျဖင့္ အိမ္ ေထာင္ခန္းျပႆနာ ေပၚလာေသာအခါ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းသူ တိုင္းရင္းသားမ်ား ေခတ္အဆက္ဆက္ နစ္နာဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသည္။ ထိုကဲ့သို႕မျဖစ္ေစရန္ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းသူ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရသည့္ ဓမၼဝိနယႏွင့္ ညီသည့္ တရားဥပေဒ အကာအကြယ္ျပဳလုပ္ေပးရန္ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားထံ မဘသအဖြဲ႕ႀကီးက ေတာင္းခံခဲ့ၾကပါတယ္။ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားအဖြဲ႕က-
၁။ ကိုးကြယ္ရာဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊
၂။ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဝင္မိန္းမမ်ား လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊
၃။ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ဥပေဒႏွင့္
၄။ လူဦးေရတိုးပြားႏႈန္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ
ဟူေသာ ဤဥပေဒေလးရပ္ကို ေရးဆြဲေပးခဲ့ၾက ပါတယ္။
မဘသဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ အင္းစိန္သံဃာ့ညီလာခံႀကီးမွာပဲ ဥပေဒပညာရွင္ႀကီး ဆရာဦးရဲေခါင္ညြန္႔ ေရးဆြဲေပးတဲ့ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒေလးရပ္မူၾကမ္း အျပည့္အစံုကို ေဝငွျဖန္႔ ေဝေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ လူ႕အခြင့္ေရးသမား မ်ား အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး သမားမ်ား ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္း တိုင္းတာသူမ်ားက ဥပေဒကို မေလ့လာဘဲ “အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ”ဟူေသာ အသံၾကားရံုနဲ႕တင္ စတင္ကန္႕ကြက္ၾကပါ ေတာ့တယ္။
မဘသဆရာေတာ္မ်ားကလည္း ေဝဖန္မႈမ်ိဳးစံုၾကားထဲက အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာအတြက္ တစိုက္မတ္မတ္ ေဆာင္ ရြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
မဘသအဖြဲ႕ စတင္ဖြဲ႕စည္းခ်ိန္ကစၿပီး ေဒါက္တာ အရွင္ ေသာပါက၊ ရွင္စႏၵာသီရိ၊ ဆရာဦးေအာင္ၿမိဳင္၊ ဓမၼစကၠ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ေရွ႕ေနဦးေအးပိုင္၊ စာေရးဆရာ ေမာင္ေသြးခြ်န္ အစရွိတဲ့ဆရာမ်ားက မဘသအေၾကာင္း သိေကာင္း စရာ အမ်ိဳးေစင့္ဥပေဒဆိုင္ရာမ်ား အမ်ိဳးသားေရးေဟာ ေျပာပြဲမ်ား လိုက္လံေဟာေျပာၿပီး မဘသအဖြဲ႕ေတြကိုလည္း တစ္ႏိုင္ငံအလံုးအႏွံ႔ လိုက္လံဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ထိုမွတစ္ဖန္ (၂၇.၆.၂၀၁၃) ေန႔စြဲျဖင့္ ဥပေဒေရးရာ ဌာနအတြက္ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာျဖင့္လည္း လက္မွတ္မ်ား ေကာက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။
ထိုဥပေဒ ၄-ရပ္မူၾကမ္းႏွင့္တကြ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းသားမ်ား အိမ္ေထာင္ခန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ေလာက္ ေသာ အကာအကြယ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးထံ မဘသအဖြဲ႕ (ဗဟို) ဥကၠ႒ဆရာေတာ္ႀကီး ကိုယ္တိုင္ လက္မွတ္ေရးထိုး၍ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၄ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ဝံသာႏုရကၡိတအဖြဲ႕အစည္းႀကီး ဖြဲ႕ စည္းခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ၂၀၁၄ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၃ ရက္ ေန႔က ေနျပည္ေတာ္၊ ဥပၸါတသႏၲိေစတီေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဗုဒၶပူဇနိယကြင္း၊ ေနျပည္ေတာ္အမ်ိဳး သားကဇာတ္႐ံု ကြင္းႀကီးထဲမွာ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေစာင့္ ေရွာက္ ေရးအဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕ ႀကီးမွဴး ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ဝံသာႏု ရကၡိတ အဖြဲ႕ႀကီးက စီစဥ္က်င္းပတဲ့ “မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေပးေရး လူထုဆႏၵခံယူပြဲႀကီး” ကို ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္မွာက်င္းပတဲ့ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္းေပးေရး လူထုဆႏၵခံယူပြဲႀကီးမွာ ပရိသတ္ ငါးေသာင္းေက်ာ္တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ဆႏၵျပဳ လက္မွတ္ေပါင္းမ်ားစြာလည္း ေကာက္ခံရရွိခဲ့ပါတယ္။
လံုၿခံဳစိတ္ခ်ေလာက္ေသာ အကာအကြယ္ ဥပေဒမ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးထံ မဘသ အဖြဲ႕ (ဗဟို) ဥကၠ႒ဆရာေတာ္ႀကီး ကိုယ္တိုင္ လက္မွတ္ေရးထိုး၍ ၂၀၁၃-ခု၊ ဇူလိုင္လ ၉-ရက္ေန႕တြင္ ျပည္သူလူထု လက္မွတ္ မ်ားႏွင့္တကြ ေတာင္းဆိုတင္ျပခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးထံသို႔ တင္ျပခဲ့ရာတြင္ ႏိုင္ငံ ေတာ္သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္က အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ၾကမ္းသည္ လူမ်ိဳးျခား ဘာသာျခားမ်ားႏွင့္ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားထားေသာ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အက်ိဳး စီးပြားကို ကာကြယ္ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း (၂၅.၂.၂၀၁၄) ေန႔စြဲျဖင့္ ျပည္ ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကထံ အထက္ အေၾကာင္းအရာပါ ဥပေဒမ်ားျပ႒ာန္းေပးရန္ ကိစၥအတြက္ သဝဏ္လႊာ ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူအမ်ား တို႔ကလည္း ထိုဥပေဒမ်ားကို အျမန္ဆံုး ျပ႒ာန္းေပးပါရန္ လက္မွတ္ေရးထိုး တင္ျပေတာင္းဆိုခဲ့မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက ႀကီးထံ ေပးပို႔ၿပီးစာတြင္ ]]အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာႏွင့္ တိုင္း ျပည္အက်ိဳးကို ေစာင့္ေရွာက္ရန္လိုလားၾကေသာ ဦးေဆာင္ ဆရာေတာ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းရွိ သံဃာေတာ္မ်ား အပါ အဝင္ႏိုင္ငံသား (၁၃၃၅၆၀ဝ)ဦးတို႔က လက္မွတ္ေရးထိုး ဆႏၵျပဳထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း}} ေဖာ္ျပထားခဲ့ပါသည္။
(ဒုတိယအသုတ္ လက္မွတ္ထိုးၿပီး မတင္ျပေသးဘဲ စုေဆာင္း ထားသည္မ်ား ႏွင့္ေပါင္းပါက လက္မွတ္ေပါင္း (၄)သန္း ေက်ာ္ ငါးသန္းခန္႕ စုေဆာင္းထားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္)
၂၀၁၅၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ သူရ ဦးေရႊမန္းက ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးထံ အေၾကာင္းၾကားစာ သဝဏ္လႊာ ျပန္လည္ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၂၅ ရက္၊ စေနေန႔ က မဘသ အဖြဲ႕(ဗဟို)ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ရဟန္းရွင္လူ ပရိသတ္ေပါင္း သိန္းခ်ီလ်က္ ]အမ်ိဳး ေစာင့္ဥပေဒ အျမန္ျပ႒ာန္းေပးေရး လူထုေတာင္းဆို ပြဲႀကီး}ကို စတင္က်င္းပ ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
အလားတူ ၂၀၁၄ ခု၊ ေအာက္တိုဘာလ ၃၀ ရက္၊ ၾကာသပေတးေန႔က မႏၲေလးမဘသရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ မႏၲေလးၿမိဳ႕မွာ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒအျမန္ျပ႒ာန္းေပးေရး လူထုဆႏၵျပေတာင္း ဆိုပြဲႀကီးကိုလည္း က်င္းပႏိုင္ခဲ့ၾက ပါတယ္၊ ပရိသတ္အင္အား (၁) သိန္းေက်ာ္ ပါဝင္ခဲ့ၾက ပါတယ္။
တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္မဘသအဖြဲ႕ေပါင္း ၂၅၀ ေက်ာ္ ရွိလာမႈနဲ႔အတူ မဘသအဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈမ်ား အင္အား ေကာင္းလာတာနဲ႔အမွ် ဆက္တိုက္ၿမိဳ႕နယ္တိုင္း ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္ခဲ့ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္အစိုးရအဖြဲ႕မ်ားက အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကျခင္းေၾကာင့္ ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ရပ္လိုက္ ၾကပါတယ္။
မဘသအဖြဲ႕မ်ားကလည္း တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႕ လပတ္အစည္းအေဝးပြဲမ်ား၊ ႏွစ္ပတ္လည္ ညီလာခံပြဲမ်ား၊ အထူး အစည္းအေဝးပြဲမ်ားစသည့္ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ အတြက္ ရႈေထာင့္မ်ိဳးစံုကေန ကာကြယ္ေရးေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးရဲ႕ တင္ျပလာမႈေၾကာင့္ ျပည္ သူ႕လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ ေတာ္}ဟူေသာ လႊတ္ေတာ္ ၃-ရပ္က လိုအပ္သလို ျပဳျပင္ ျဖည့္စြက္၍ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ေထာက္ခံမဲ အျပတ္အသတ္ ျဖင့္ အတည္ျပဳလိုက္တဲ့ အဆိုပါ ဥပေဒ ၄-ရပ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးက ထပ္မံအတည္ျပဳ လက္မွတ္ေရးထိုးလိုက္ၿပီး ျပ႒ာန္းေပးလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ဤဥပေဒ ၄-ရပ္ ေပၚေပါက္ လာရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၅ ခု၊ ဩဂုတ္ လ ၃၁ ရက္ ေန႔ဟာ အမ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒေလးရပ္စလံုးကို သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္က အၿပီးသတ္ လက္မွတ္ ေရးထိုးလိုက္သည့္ေန႕မို႕ ယင္းေန႕ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သမိုင္းဝင္ ေန႕ထူးတစ္ေန႕ပင္ ျဖစ္ခဲ့ရသလို မဘသအတြက္ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေတာ္အတြက္ ေအာင္ျမင္မႈတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒမရွိ၍ နစ္နာဆံုး႐ံႈးမႈမ်ား
ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ အိမ္ေထာင္ခန္းဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ား ရွိပင္ရွိျငားေသာ္လည္း လံုေလာက္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္စြမ္းမရွိေသာေၾကာင့္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ နစ္နာ ဆံုး႐ံႈး ခဲ့ၾကရပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အျခားဘာသာမ်ားႀကီးမ်ား ျဖစ္ ေသာ အစၥလာမ္၊ ဟိႏၵဴ၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာမ်ား၏ အိမ္ ေထာင္ခန္းဥပေဒမ်ားတြင္ ၄င္းတို႕ဘာသာဝင္မဟုတ္ သူ ႏွင့္လက္ထပ္ထိမ္းျမားလွ်င္ (ဇနီးမယားအျဖစ္ ေပါင္း သင္းလွ်င္) တရားဝင္ဇနီးမယား ျဖစ္ခြင့္မရွိဟု ပါရွိ ေၾကာင္း ေတြ႕ရပါတယ္။ ပစၥည္းအေမြခံစားခြင့္ႏွင့္ ပတ္ သက္ရင္လည္း မည္သည့္အက်ိဳးခံစားခြင့္၊ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္မွ် မရရွိဘဲ နစ္နာဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားႏွင့္သာ ရင္ဆိုင္ၾကရပါတယ္။
သို႕ေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာ အမ်ိဳး သမီးမ်ားဟာ ဘာသာျခား မ်ားနဲ႕လက္ထပ္ေနၾကရတယ္၊ အတင္းအက်ပ္ လက္ထပ္ျခင္းလည္း ခံေနရပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာထဲဝင္ပါ့မယ္လို႕ ေျပာၿပီးလိမ္လည္ လက္ထပ္ျခင္း မ်ိဳးလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းႏွင့္ပတ္သက္ရင္လည္း လက္မထပ္ခင္က ႀကိဳက္တဲ့ဘာသာကို ကိုးကြယ္ခြင့္ေပး မယ္လို႕ ကတိေပးခဲ့ေပမယ့္ လက္ထပ္ၿပီးသည့္ ေနာက္ ပိုင္းတြင္ေတာ့ ထိုကဲ့သို႕မ်ိဳးမဟုတ္ေတာ့ဘဲ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ ဘာသာကူးေျပာင္းခိုင္းလာ တတ္ၾကပါတယ္။
အႏုနည္းနဲ႕မရပါက အၾကမ္းနည္းကိုသံုးၿပီး အတင္းအက်ပ္ဘာသာကူးေျပာင္းေစတာမ်ိဳးေတြ ရွိခဲ့သလို ႐ိုက္ႏွက္ႏွိပ္စက္ျခင္းျဖင့္ ဘာသာကူးေျပာင္း ေစတာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႕ ကိုးကြယ္တဲ့ ဘုရားရွင္ရဲ႕ ႐ုပ္ပြားေတာ္ ပံုေတာ္မ်ားကိုပင္ ေျခနဲ႕နင္းၿပီးသူတို႕ ဘာသာ အတြင္းသို႕ အတင္းဝင္ခိုင္းတာမ်ိဳးလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဘာသာျခားေယာက်ာ္းေလးက ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာမိန္းကေလးႏွင့္ ခ်စ္ႀကိဳက္မိ၍ ဗုဒၶဘာသာသို႕ ဝင္ပါ့မယ္ဟု လိမ္လည္ ေျပာဆို၍လက္ထပ္မႈမ်ား၊ လက္မထပ္ခင္က အခ်စ္နယ္ကြ်ံခဲ့မိလို႕ ကိုယ္ဝန္ရလာတဲ့အခါမွာလည္း ဗုဒၶဘာသာသို႕ ဝင္မယ္လို႕ေျပာၿပီး လက္ထပ္ခဲ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္လာတတ္ၾကပါတယ္။ အမွန္တကယ္လက္ ထပ္ၿပီး သြားခ်ိန္မွာေတာ့ မိန္းကေလးကိုပဲ ကိုးကြယ္ခြင့္ ေပးထားၿပီး တေျဖးေျဖးနဲ႕ကေလး ေလးငါးေယာက္ ေမြးသည္အထိ ေခ်ာ့ေမာ့အခ်ိန္ဆြဲလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ယင္း ေနာက္မွာေတာ့ ဘာသာျခား ေယာက်ာ္းက သူ႕စီမံကိန္း အတိုင္း ဇနီးႏွင့္ကေလးမ်ားကိုပါ သူ႕ဘာသာထဲသို႕ ေရာက္ေအာင္ နည္းမ်ိဳးစံုသံုးၿပီး သြတ္သြင္းၾကတာမ်ိဳး လည္း ရွိျခင္းေၾကာင့္ “လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ခြင့္”ဆိုတဲ့ အေျခခံဥပေဒရဲ႕ အက်ိဳးခံစားမႈကို မရၾကေတာ့ဘဲ နစ္နာ ဆံုး႐ံႈးမႈ မ်ားစြာ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။
ဘာသာျခား လူမ်ိဳးျခားမ်ားဟာ ခ်စ္ႀကိဳက္ေအာင္ လုပ္၍ ေစာ္ကားကာ ကိုယ္ဝန္ရွိလာေတာ့ ထြက္ေျပးတိမ္း ေရွာင္တာမ်ိဳးေတြ၊ လက္ထပ္ၿပီးလို႕ ကေလးေမြးၿပီးမွ ေနာက္မိန္းမ မယားႀကီးနဲ႕ ကေလးမ်ားစြာတို႕ ရွိေၾကာင္း သိခဲ့ရတာမ်ိဳးေတြ၊ သူတို႕ဘာသာျခားမ်ားရဲ႕ ဥပေဒႏွင့္အညီ လက္ထပ္တာ မဟုတ္လို႕ တရားဝင္မယား မျဖစ္ဘူး ေျပာတဲ့အတြက္ နစ္နာဆံုး႐ံႈးခဲ့ရတာမ်ိဳးေတြလည္း မ်ားစြာ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာမိန္းကေလးမ်ားကို ဘာသာျခားမ်ားက အဓမၼျပဳက်င့္ျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်ျခင္းအပါအဝင္ ေသဆံုးရသည္ အထိရက္စက္စြာ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတာေတြဟာလည္း ယေန႕အခ်ိန္အထိ ရွိေနဆဲျဖစ္တာကို စိတ္ မေကာင္းစြာ ျမင္ေတြ႕ရပါတယ္။
ဘာသာျခားမ်ားဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ဥစၥာပစၥည္း နည္းမ်ိဳးစံုေထာက္ပံ့မႈေပး၍ လက္ထပ္ ေပါင္းသင္းျခင္း ၄င္းတို႕၏ဘာသာသို႕ ကူး ေျပာင္းေစျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္တတ္ၾကသည့္အတြက္လည္း နစ္နစ္မႈမ်ားစြာ တို႕ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။
အျခားဘာသာမ်ားဟာ မိန္းမမ်ားစြာ ယူၾကၿပီး ကေလးမ်ားစြာ ေမြးဖြားျခင္းေၾကာင့္လည္း လူဦးေရတိုးပြားကာ စီးပြားေရး က်န္းမာေရးစသည္မ်ား ဆိုးရြားေစသည့္ အျပင္ ဘာသာေရးႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈကိုပါ လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာႏွင့္နယ္ေျမ လံုၿခံဳေရးစသည့္တို႕ကိုပါ ပ်က္စီးေစျခင္း၊ ပဋိပကၡမ်ားစြာတို႕လည္း ျဖစ္ေပၚေစျခင္း စသည့္စိုးရိမ္ ထိတ္လန္႕ဖြယ္ရာ အေျခအေနဆိုးေတြနဲ႕ ရင္ဆိုင္ရတတ္ပါတယ္။
ဘာသာျခားမ်ားဟာ မိမိမွာ တရားဝင္ဇနီးမယား တစ္ေယာက္ရွိသည့္အျပင္ အျခားသမီးပ်ိဳတို႕အား လိမ္ လည္၍ မယားမ်ားစြာ ထပ္ကာထပ္ကာယူေနျခင္း ေၾကာင့္ ဇနီးမ်ားမွာ စိတ္ဆင္းရဲျခင္းမ်ားစြာ ခံစားရၿပီး မယား အခ်င္းခ်င္း မသင့္မျမတ္ ျဖစ္ၾကျခင္း၊ မယားမ်ား၏ သားသမီးမ်ားဟာလည္း ၄င္းတို႕အခ်င္းခ်င္း ျပႆနာ မ်ိဳးစံုတို႕ ျဖစ္ၾကျခင္း၊ ကြာရွင္းလိုေၾကာင္းေျပာေသာအခါ တြင္လည္း မယားဘက္က ေငြမ်ားစြာေပးရၿပီး ကြားရွင္း ခိုင္းျခင္း၊ ဥပေဒအရ တရားဝင္မယား မဟုတ္ျခင္းေၾကာင့္ ဘာပစၥည္းမွ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္မရဘဲ ကိုယ္တစ္ခု အဝတ္တစ္ ထည္ျဖင့္သာ အိမ္ျပန္ခဲ့ၾကရျခင္း၊ အိမ္က မိဘကလည္း ဘာသာျခားနဲ႕ယူကတည္းက သေဘာမတူတဲ့အတြက္ အိမ္ျပန္လာတဲ့သမီးကို နာက်ည္းစြာ လက္မခံၾကျခင္းစတဲ့ ျဖစ္ရပ္မ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားစြာတို႕ နစ္နာဆံုး႐ံႈးခဲ့ၾကရတာဟာလည္း ယေန႕အခ်ိန္တိုင္ေအာင္ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။
ယခုအမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒႀကီး ေပၚထြက္လာျခင္း ေၾကာင့္ အထက္ပါျဖစ္ရပ္မ်ား ထပ္မံမျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးတို႕ ဘဝလြတ္လပ္ၿပီး ေအးေအး ခ်မ္း ခ်မ္း ေနထိုင္ႏိုင္ၾကေတာ့မွာ ျဖစ္သည့္အျပင္ ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရးစတဲ့ ပဋိပကၡမ်ားလည္း မျဖစ္ေတာ့ဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္း လာမွာပင္ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒရဲ႕ တရားမွ်တမႈ
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ၄-ရပ္ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ရာတြင္- ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး မ်ား ဘာသာျခားႏွင့္ လက္မထပ္ရဟု ကန္႕သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ထားျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ တရားမွ်တတယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ေပၚထြက္လာတဲ့အတြက္ ေၾကာင့္ ဘာသာျခားမ်ားရဲ႕ဥပေဒအတိုင္းသာ ဆံုးျဖတ္ခံခဲ့ ရတဲ့ အခြင့္အေရး ဆံုး႐ံႈးနစ္နာမႈမ်ားစြာကို အကာအကြယ္မ်ား ေပးႏိုင္သည့္အျပင္ ဘာသာျခားမ်ားကိုလည္း နစ္နာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားမႈမ်ား မေတြ႕ရပါ။ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို အတင္းအက်ပ္ ဘာသာကူးေျပာင္းေစျခင္းမ်ိဳး မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ မိမိတို႕ယံုၾကည္ခ်က္ျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ လက္ထပ္ခြင့္မ်ားလည္း ရရွိလာႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
လူဦးေရတိုးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိေပးထားျခင္းေၾကာင့္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈႏွင့္ စီးပြားေရးၾကပ္တည္းမႈမ်ားပါ ေလ်ာ့ ခ်ႏိုင္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္လည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာကာ လူမ်ိဳး ေရးဝါးမ်ိဳးမႈမ်ားပါ ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္သည့္အတြက္ တိုင္း ျပည္နဲ႕လူမ်ိဳးအတြက္ အလြန္မွ်တတဲ့ ဥပေဒျဖစ္ပါ ေၾကာင္း ျပည္သူလူထုအေပါင္းကို အသိေပးအပ္ပါတယ္။
ထို႕အျပင္ “ေသြးေဆာင္ျခင္း၊ ျဖားေယာင္း ျခင္း၊ အႏိုင္အထက္ျပဳျခင္း၊ မေလ်ာ္ဩဇာသံုးျခင္း၊ လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားျခင္း၊ အလြဲေျပာဆိုျခင္းတို႔အရ မဟုတ္ဘဲ မိမိတို႔၏ လြတ္လပ္ေသာဆႏၵအရ ထိမ္း ျမားရန္ သေဘာ တူညီျခင္း ျဖစ္ရမည္”ဟု အမ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒတြင္ပါရွိျခင္းေၾကာင့္ ဘယ္သူ႕ကိုမွ် မထိခိုက္ဘဲ မွ်တေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ထို႕အျပင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မဟုတ္တဲ့ေယာက်ာ္း မ်ားဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မိန္းမအား သူတို႕ယံုၾကည့္သည့္ ဘာသာကို လြတ္လပ္ စြာကိုးကြယ္ခြင့္ျပဳျခင္း၊ လင္ႏွင့္ မယားတို႔ ေနထိုင္သည့္အိမ္တြင္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဝင္ မိန္းမက ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္မ်ား၊ ဗုဒၶပံုေတာ္မ်ား၊ ေစတီပုထိုး ပံုေတာ္မ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းသံဃာပံုေတာ္မ်ား၊ ဗုဒၶ ဘာသာႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းမ်ား ကို ထားရွိခြင့္၊ ကိုးကြယ္ခြင့္ ေပးထားျခင္း။
ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဝင္မိန္းမက အလွဴဒါနျပဳလုပ္ျခင္း။ ဘုရားရွိခိုးျခင္း၊ တရားဓမၼႏွင့္ပရိတ္ရြတ္ျခင္း၊ ပုတီးစိပ္ျခင္း၊ တရားနာျခင္း၊ တရားထိုင္ျခင္း၊ ဘုရား ေက်ာင္းကန္မ်ားသို႔ သြားေရာက္ျခင္း၊ ဥပုသ္သီလ ေဆာက္တည္ျခင္း၊ ဗုဒၶစာေပမ်ား၊ က်န္းဂန္မ်ား ထားရွိ ေလ့လာဖတ္႐ႈျခင္း၊ ၾကည့္႐ႈျခင္း၊ နားၾကားျခင္း၊ ဗုဒၶ ဘာသာဆိုင္ရာ ေဆာင္ရြက္မႈတို႔ကိုပါ ခြင့္ျပဳေပးထားတဲ့ အတြက္ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဟာ မည္သည့္ဘာသာကိုမွ် ထိခိုက္နစ္နာေစျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ အမွန္အကန္ပင္ မွ်တပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ဂုဏ္ျပဳႀကိဳဆိုပြဲ
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒေပၚေပါက္လာၿပီးေနာက္ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းေဒသႀကီးအသီးသီးတြင္ ေအာင္ပြဲမ်ား က်င္းပႏိုင္ေရးအတြက္ မဘသ (ဗဟို)ဦးေဆာင္မ်ား အထူး အစည္းအေဝးတစ္ရပ္ကို ၃၁.၈.၂၀၁၅ ေန႕က အင္းစိန္ရြာမပရိယတၲိစာသင္တိုက္၌ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ၄င္းအစည္းအေဝးႀကီးက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္လိုက္သည့္ အတိုင္းပင္ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းေဒသႀကီးရွိ မဘသအဖြဲ႕မ်ားက-
၁၄.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး
၁၅.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္ မြန္ျပည္နယ္
၁၆.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္ ကရင္ျပည္နယ္
၁၇.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး
၁၈.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး
၁၉.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္
၂၀.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး
၂၁.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္ မႏၱေလးတိုင္းေဒသႀကီး
၂၂.၉.၂၀၁၅ေန႕တြင္ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း
၂၃.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္ ကယားျပည္နယ္
၂၄.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္ ေနျပည္ေတာ္
၂၅.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း
၂၆.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္
၂၇.၉.၂၀၁၅ ေန႕တြင္တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးတို႕တြင္ အသီးအသီး ေအာင္ပြဲခံဂုဏ္ျပဳပြဲမ်ား က်င္းပခဲ့ၾကပါ တယ္။
၁၃၇၇-ခု၊ ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ (၆)ရက္၊ (၄.၁၀.၂၀၁၅)ေန႕မွာေတာ့ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာပြဲေတာ္ႀကီး အျဖစ္ သုဝဏၰမိုးလံုေလလံု အားကစား႐ံုႀကီးမွာ က်င္းပ ခဲ့ၾကပါတယ္။
အဆိုပါပြဲေတာ္ႀကီးတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ေဒသ ေပါင္းစံု တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုတို႕ တက္ေရာက္ခဲ့ၾက ပါတယ္။ “ညီညြတ္မွ်တ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို ေဖၚေဆာင္ သည့္ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ေပၚေပါက္လာျခင္း အထိမ္းအမွတ္ ဂုဏ္ျပဳႀကိဳဆိုပြဲ”ဟူေသာ ေခါင္း စဥ္ျဖင့္ က်င္းပခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဟာ ညီညြတ္မႈ မွ်တမႈရွိသည့္ အျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကိုပါ ေဖၚေဆာင္ေပးႏိုင္ေၾကာင္းကို လည္း ျပသေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းမီဒီယာမ်ားလည္း တက္ေရာက္သတင္းရယူ ၾကသလို ႏိုင္ငံတကာသံ႐ံုးသံတမန္မ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ဘာသာေပါင္းစံုအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ မ်ား၊ အႏုပညာရွင္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားလည္း တက္ ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဆရာေတာ္သံဃာေတာ္မ်ား သီလရွင္ဆရာႀကီး ဆရာေလးမ်ား လူပုဂၢိဳလ္မ်ားစတဲ့ပရိသတ္ေပါင္း တစ္သိန္းခြဲခန္႕ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အခမ္းအနား မစမီတြင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေပါင္းစံုတို႕ရဲ႕႐ိုးရာယဥ္ ေက်းမႈ အကမ်ားျဖင့္လည္း ဂုဏ္ျပဳေဖ်ာ္ေျဖခဲ့ၾကပါတယ္။
အခမ္းအနားႀကီးစတင္ခ်ိန္မွာေတာ့ ေရွးဦးစြာ မဘသဥကၠ႒ဆရာေတာ္ႀကီးဦးေဆာင္၍ သီတဂူဆရာ ေတာ္ႀကီး အပါအဝင္ တိပိဋကဓရဆရာေတာ္မ်ားအား အခမ္းအနားစင္ျမင့္ထက္သို႕ ထီးျဖဴမိုး၍ စည္ေတာ္ ယြန္းကာ ပင့္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာတို႕ရဲ႕ ဘာသာ ေရးယဥ္ေက်းမႈႏွင့္တကြ သံဃာေတာ္မ်ားကို ျပည္သူ လူထုက အေလးထားမႈေတြကိုပါ ကမၻာကို သိေစႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။
ယင္းေအာင္ပြဲအခမ္းအနားႀကီးမွာ မဘသအဖြဲ႕ ဥကၠ႒၊ အင္းစိန္ၿမိဳ႕ ရြာမပရိယတၲိစာသင္တိုက္ ပဓာန မဟာနာယက အဂၢမဟာပ႑ိတ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ဩဝါဒါစရိယ ဘဒၵႏၱတိေလာကာဘိဝံသဆရာေတာ္ႀကီးက မဘသအဖြဲ႕ႀကီးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ စကားမ်ား၊ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒႏွင့္ပတ္သက္ေသာအေၾကာင္းအရားမ်ားကို မိန္႕ၾကားေတာ္မူပါတယ္။
သီတဂူကမၻာ့ဗုဒၶတကၠသိုလ္အဓိပတိ သီတဂူ ဆရာေတာ္ႀကီးကလည္း အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာဆိုင္ရာ ကိစၥႏွင့္ဆိုင္ေသာ ဩဝါဒစကားမ်ားလည္း မိန္႕ၾကားေတာ္ မူခဲ့ပါတယ္။
ထို႕အျပင္ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာအျဖစ္ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒအက်ဥ္းခ်ဳပ္ စာတမ္းကိုလည္း အကယ္ဒမီမ်ားရွင္ ႐ုပ္ရွင္သ႐ုပ္ေဆာင္ ေနေအာင္ကလည္း ဟန္ပန္အမူအရာ တက္ျြကစြာနဲ႕ ဖတ္ၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။
ပြဲေတာ္ႀကီးရဲ႕ နိဂံုးခ်ဳပ္ဩဝါဒစကားအျဖစ္ မဘသ (ဗဟို) အတြင္းေရးမွဴး ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ျမေစတီ စာသင္တိုက္ အဂၢမဟာပ႑ိတ၊ ပါဠိပါရဂူ၊ ျမေစတီ ဆရာေတာ္ဘဒၵႏၱဝိမလဗုဒၶိက မိန္႕ၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ဤ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဂုဏ္ျပဳႀကိဳဆိုပြဲႀကီးဟာ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ် မေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးသလို သမိုင္းတစ္ေခတ္ကိုလည္း ဆန္းသစ္ေစမည့္အမ်ိဳးသားေရးေဆာင္ရြက္မႈႀကီးလည္း ျဖစ္ ပါတယ္။ အမိျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ ဂုဏ္ယူစရာ ေကာင္းလွတဲ့ ေအာင္ပြဲႀကီးပင္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ဂုဏ္ယူစြာ တင္ျပ လိုက္ရပါတယ္။
နိဂံုးခ်ဳပ္အားျဖင့္ မဘသဦးေဆာင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာခ်စ္ျမတ္ႏိုးၾကသူ ျပည္သူလူထုက ေတာင္းဆိုၾက၍ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက ျပ႒ာန္းေပးလိုက္ေသာ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဟာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ေမာ္ကြန္းမွတ္တမ္း ထိုး ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါၿပီ။ ဂုဏ္ယူစရာ ေကာင္းလွတဲ့ ညီညြတ္ျခင္း မွ်တျခင္းႏွင့္အတူ ၿငိမ္းခ်မ္း ျခင္းကိုပါ ေဖၚေဆာင္ေပးႏိုင္သည့္ ဥပေဒအျဖစ္ ဂုဏ္ယူ ဝင့္ျြကား သမိုင္းေမာ္ကြန္းမွတ္တမ္း ထိုးလိုက္ရပါတယ္။
ထိုဥပေဒ ၄-ရပ္မွာ-
(က) လူဦးေရတိုးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိျခင္းဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ဥပေဒ
(၂၀၁၅ခုႏွစ္၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒအမွတ္-၂၈)
(ခ) ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ
(၂၀၁၅ခုႏွစ္၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒအမွတ္-၄၈)
(ဂ) ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဝင္မိန္းမမ်ား အထူးထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာဥပေဒ
(၂၀၁၅ခုႏွစ္၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒအမွတ္-၅၀)
(ဃ) တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ က်င့္သံုးျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ
(၂၀၁၅ခုႏွစ္၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒအမွတ္-၅၄) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ဤအမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ၄-ရပ္လံုးတြင္-
မည္သည့္ ဘာသာ သာသနာကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ လူ႕အခြင့္အေရးçအမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး ခ်ိဳး ေဖာက္မႈစသည္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ၂၀ဝ၈ ဖြဲ႕ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ ျပည္သူလူထု၏ အခြင့္အေရး တစ္စံု တစ္ရာကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထိခိုက္ျခင္း၊ ယုတ္ေလ်ာ့ေစျခင္း မရွိပါေၾကာင္း ထပ္ေလာင္း တင္ျပအပ္ပါတယ္။
မဘသမအဖြဲ႕ႀကီး၏ ဦးေဆာင္ေတာင္းဆိုမႈ ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္က ျပ႒ာန္းေပးလိုက္ေသာ သမိုင္းတစ္ ေခတ္တြင္ေလာက္သည့္ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒႀကီး (၄)ရပ္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္-
– ဥပေဒေလးရပ္လံုးကို အတည္ျပဳလက္မွတ္ထိုး၍ ျပ႒ာန္းေပးေသာ ဇြဲ၊ သတၲိ၊ သဒၶါ၊ ဝီရိယ၊ ပညာ၊ ေစတနာတို႔ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္အားလည္းေကာင္း၊
– ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရမွ ျပ႒ာန္းအတည္ျပဳျခင္း ကိစၥမ်ား ၿပီးစီးေအာင္ အဖက္ဖက္မွ ဝိုင္းဝန္းကူညီ အားေပးၾကေသာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးရွိ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူ အေပါင္းတို႕ အားလည္းေကာင္း၊
– အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒေပၚေပါက္ေရးအတြက္ အပင္ပန္းခံ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႕ကာ ပါဝင္ေပးခဲ့ၾကေသာ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူအေပါင္းအားလည္း ေကာင္း၊
– ကိုယ္တိုင္လက္မွတ္ထိုး၍ ေတာင္းဆိုေပးခဲ့ၾကေသာ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူအေပါင္းတို႕အား လည္းေကာင္း၊
– အားေပးကူညီၾကသည့္ သံဃာ့အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ပရဟိတအသင္း အဖြဲ႕မ်ားအား လည္းေကာင္း၊
– အေျမႇာ္အျမင္ႀကီးစြာျဖင့္ ေတာင္းဆိုေပးခဲ့ၾကေသာ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ ၾကေသာ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားအားလည္းေကာင္း၊
– ထိုဥပေဒမ်ားကို လႊတ္ေတာ္အသီးသီးမွ ျပ႒ာန္း အတည္ျပဳေပးခဲ့ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အသီး သီးတို႕အားလည္းေကာင္း၊
– လႊတ္ေတာ္သို႕တင္သြင္းေပးေသာ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားႏွင့္ ေထာက္ခံေဆြးေႏြးေပးၾကေသာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အသီးသီးကို လည္း ေကာင္း၊ အထူးေက်းဇူး တင္ရွိပါေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္၍ ဂုဏ္ျပဳသမိုင္းေမာ္ကြန္း ထိုးလိုက္ရ ပါသည္။
ကမၻာတည္သ၍ သာသနာတည္ၿပီး သာသနာ တည္သမွ်ကာလပတ္လံုး အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ တည္တံ့ ပါေစသတည္း…။
ေလးစားစြာျဖင့္
စီစဥ္သူ
ေဒါက္တာအရွင္ေသာပါက
(၂၀၁၅၊ ႏိုဝင္ဘာလ)